Në raportin vjetor të Komisionit Evropian, Serbia ka marrë nota të këqija në kapitujt kryesorë 23 dhe 24 për sundimin e ligjit, ndërsa theksohet se Beogradi nuk ka vendosur sanksione ndaj Rusisë dhe nuk ka mbyllur hapësirën për ndërhyrjet e huaja dhe manipulimin e informacionit.
Në raport, në të cilin Radio Evropa e Lirë (RSE)ka qasje, thuhet se pavarësisht nga aspiratat për anëtarësim në Bashkimin Evropian (BE) si qëllim strategjik i vendit, Serbia lidh marrëveshje tregtare me Kinën dhe vende të tjera të treta që nuk përmbushin Standardet e Brukselit.
Komisioni Evropian gjithashtu thekson se Serbia duhet të bëjë më shumë përpjekje dhe të bëjë kompromise në mënyrë që procesi i normalizimit të marrëdhënieve me Kosovën të ecë përpara, por edhe se është e nevojshme të përmbushë obligimet e saj në kuadër të dialogut dhe të angazhohet për zbatimin e plotë nga të gjitha marrëveshjet e mëparshme.
Komisioni Evropian do të publikojë raportin për të gjitha vendet e rajonit dhe të Partneritetit Lindor të mërkurën, më 8 nëntor.
Raporti vjetor i Komisionit Evropian është dokumenti më i rëndësishëm për çdo vend që aspiron anëtarësimin në Bashkimin Evropian (BE) dhe paraqet një pamje të situatës në të gjitha fushat kyçe ku progresi është i nevojshëm për procesin e anëtarësimit.
Serbia, së bashku me Malin e Zi, konsiderohet lider në procesin e negociatave për anëtarësim, por që nga viti 2021, ajo nuk ka hapur asnjë grup të vetëm për shkak të refuzimit të saj për të vendosur sanksione ndaj Rusisë.
Marrëdhëniet me Kosovën gjithashtu mbeten kyçe në rrugën evropiane të vendit.
Raporti vlerëson se Serbia ka mbetur e angazhuar në Dialogun për Normalizimin e Marrëdhënieve me Kosovën, por thuhet se Beogradi duhet të tregojë përkushtim më serioz, si dhe të bëjë më shumë përpjekje dhe të bëjë kompromise në mënyrë që procesi i normalizimit të marrëdhënieve me Kosovën. për të ecur përpara.
Është thënë se është e nevojshme që Serbia të përmbushë obligimet e saj në kuadër të dialogut dhe të angazhohet për zbatimin e plotë të të gjitha marrëveshjeve të mëparshme nga dialogu.
“Serbia dhe Kosova pritet të angazhohen në mënyrë më konstruktive për të lehtësuar fillimin e negociatave për një marrëveshje gjithëpërfshirëse ligjërisht të detyrueshme për normalizimin dhe të tregojnë fleksibilitet për të bërë përparim të shpejtë dhe konkret. Normalizimi i marrëdhënieve është një kusht thelbësor në rrugën evropiane nga të dyja palët dhe të dyja rrezikojnë të humbasin mundësi të rëndësishme në mungesë të progresit”, thuhet në raportin vjetor për Serbinë.
Ky dokument konfirmon se marrëdhëniet me Kosovën janë prekur nga disa kriza të “intensitetit të ndryshëm” për shumë çështje, me një sulm të dhunshëm ndaj policisë së Kosovës më 24 shtator 2023, në fshatin Banjskë afër Zveçanit. Kjo ngjarje në Veri të Kosovës në dokument është vlerësuar si “përshkallëzimi më i rëndë në vitet e fundit”.
Dokumenti nënvizon pritshmërinë e Bashkimit Evropian që autorët të arrestohen dhe të sillen shpejt para drejtësisë dhe që Serbia të bashkëpunojë plotësisht dhe të ndërmarrë të gjitha hapat e nevojshëm në këtë drejtim.
“Sulmi (në Banjska) nuk duhet të shërbejë si justifikim për asnjë palë që të largojë vëmendjen nga dialogu i udhëhequr nga BE. Kosova dhe Serbia duhet të vazhdojnë përpjekjet e tyre të vazhdueshme për de-përshkallëzimin, si dhe të sigurojnë mbajtjen e zgjedhjeve të reja në Veriun e Kosovës sa më shpejt, me pjesëmarrjen aktive të serbëve të Kosovës”, thuhet në këtë dokument.
Serbisë i kërkohet gjithashtu të hetojë dhunën e kryer kundër trupave të KFOR-it gjatë protestave në fund të majit të këtij viti. Vlerësohet se mbetet imperativ kthimi i situatës në të cilën serbët e Kosovës marrin pjesë aktive në administratën lokale, policinë dhe gjyqësorin në Veri të Kosovës
