Çdo natë, presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky mban fjalime nxitëse, duke rritur moralin e trupave të tij në luftën e tyre kundër pushtuesve rusë dhe duke u përpjekur të ketë vëmendjen e botës të fokusuar në gjendjen e vështirë të kombit të tij.
Është një rekord botëror. Asnjë lider para presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky nuk arriti të mbajë një fjalim çdo ditë për një vit rresht.
Lideri regjistron deklarata në zyrën e tij, në bunkerë apo gjetkë, që kronikën e luftës kundër vendit të tij. Fjalimet e presidentit dokumentojnë se si ai dhe vendi i tij kanë ndryshuar që nga fillimi i pushtimit të plotë të Rusisë.
Ai ka lobuar me sukses për armë, duke hequr tabutë njëra pas tjetrës, së pari me Perëndimin që dërgon ndihma ushtarake të të gjitha llojeve dhe së fundmi me dërgesat perëndimore të tankeve që mund të ndihmojnë Ukrainën të kryejë një kundërsulm.
Zelensky, tani 45 vjeç dhe në pushtet që nga viti 2019, nuk ka treguar shenja se do të dorëhiqet.
As presidenti rus Vladimir Putin , i cili nisi një “operacion special ushtarak” në Ukrainë më 24 shkurt 2022 dhe duket se po përgatitet për një luftë të gjatë.
Kur trupat ruse kaluan kufirin, pak parashikuan transformimin e Zelensky, një ish-komedian televiziv, vlerësimet e besimit të të cilit kishin rënë me shpejtësi pasi zemërimi i publikut u rrit për shkak të korrupsionit të përhapur, gjendjes së keqe ekonomike dhe keqmenaxhimit.
“Nëse sulmoni, do të na gjeni përballë jush, ne nuk do të kthejmë shpinën”, tha Presidenti Zelensky, herën e fundit që doli para kamervae ishte i veshur me kostum dhe kravatë.
Në ditën e parë të luftës, më 24 shkurt, Zelensky mbante veshur uniformën ushtarake.
Ky kod i veshjes ushtarake është shndërruar në stilin e tij. Kështu e njeh tashmë bota, kështu është shfaqur në intervista të panumërta dhe në kopertina gazetash e revistash.
Në ditën e dytë të pushtimit, ai regjistroi videon e tij më të rëndësishme dhe më të famshme. Klipi tregon Zelensky me kryeministrin dhe anëtarët e tjerë të ekipit të tij drejtues jashtë kompleksit presidencial të Kievit gjatë natës.
Ai dërgoi një mesazh të fortë se të gjithë ishin ende në Ukrainë, të gatshëm për të luftuar.
Fillimisht, Zelensky sinjalizoi se ishte i hapur për të bërë lëshime ndaj Rusisë, për shembull për anëtarësimin e mundshëm në NATO. Por kur raportet për krimet ruse të luftës dhe aneksimin e territorit ukrainas filluan të dalin në sipërfaqe, Zelensky e ashpërsoi qëndrimin e tij, duke e ditur se shumica e ukrainasve e mbështetën atë.
Tani ai njihet në mbarë botën si simbol i rezistencës ukrainase.
Në Ukrainë, vlerësimet e tij të popullaritetit janë pothuajse trefishuar dhe janë jashtëzakonisht të qëndrueshme. Ai shihet i relaksuar kur takohet me vizitorë në shtabin e tij shumë të fortifikuar, të veshur me uniformë ushtarake, qoftë duke takuar anëtarët e familjes mbretërore apo duke vizituar ushtarë pranë vijës së frontit, Zelensky projekton një imazh stabiliteti.
Por ai ka ende për të bërë, pasi ende nuk ka siguruar furnizime me avionë luftarakë të avancuar perëndimorë, ose premtimet për anëtarësim të shpejtë në Bashkimin Europian, raporton abcnews.al.
Anëtarësimi në aleancën ushtarake të NATO-s duket ende shumë larg. Megjithatë, edhe pse herë pas here me fytyrë të lodhur, me rrathë poshtë syve, nuk ka asnjë shenjë se ai ka humbur energjinë e tij.
“Zelensky befasoi shumë njerëz. Ata nënvlerësuan aftësitë e tij drejtuese,” tha Volodymyr Fesenko, një analist me bazë në Kiev, i cili tha se Putini e kishte gjykuar keq Zelenskyn.
“Putini përgatiti një operacion special dhe jo një luftë në shkallë të plotë, sepse ai mendonte se Zelensky dhe ushtria ukrainase ishin të dobëta dhe se nuk do të ishin në gjendje të bënin një rezistencë afatgjatë. Kjo rezultoi të ishte e gabuar”.
Ndërsa fati i Ukrainës ende nuk dihej në fillim të pushtimit rus, Zelensky filmoi veten me një telefon celular për të deklaruar se ai dhe vendi i tij do të luftonin.
“Ya tut,” tha ai, duke thënë, “Unë jam këtu.”
Ishte fillimi i një sulmi në rrjetet sociale që ka vazhduar gjatë gjithë luftës, duke dhënë një mesazh të thjeshtë: “Ne do të fitojmë”.
Presidenti rus Vladimir Putin kishte spekuluar se Zelensky do të largohej në Ukrainën perëndimore apo edhe jashtë vendit. Zelenskit thuhet se iu ofrua ndihmë për evakuimin, por e refuzoi ofertën.
Associated Press më vonë citoi Zelensky të thoshte, “Unë kam nevojë për municion, jo udhëtime”. Edhe pse përgjigja është bërë legjendë, është e vështirë të konstatohet nëse ai i tha ato fjalë.
Por përsëri, mesazhi ishte i zhurmshëm dhe i qartë, duke ngjallur simpati jashtë vendit dhe duke forcuar shpirtin luftarak të popullit të tij.
Gazetarët e Reuters panë ushtarë ukrainas duke qarë në llogore pranë frontit të luftës, ndërsa presidenti i saj mbante një fjalim emocionues për Vitin e Ri.
“Ky është viti kur Ukraina ndryshoi botën. Dhe bota zbuloi Ukrainën. Na thanë të dorëzoheshim. Ne zgjodhëm kundërsulmin”, tha Zelensky.
Në të kundërt, Putini shpesh shfaqet i tërhequr dhe i izoluar, duke kërcënuar Perëndimin ose Ukrainën nga Kremlini dhe rrallëherë duke u shfaqur në publik, përveç në ngjarje të organizuara plotësisht.
Udhëheqës të huaj, personalitete dhe të famshëm kanë vizituar Kievin për të takuar Zelensky në zyrat presidenciale me pamje nga kryeqyteti ukrainas. Miliarda dollarë ndihma të huaja kanë mbushur arkat e vendit, raporton abcnews.al.
Ndihmësit e tij përshkruajnë një orar jashtëzakonisht të ngjeshur që nga dita e pushtimit duke përfshirë 377 telefonata me drejtues të tjerë dhe drejtues të organizatave ndërkombëtare, 41 fjalime para parlamenteve dhe audiencave të huaja dhe 152 takime e dhjetëra fjalime të tjera.
Një ukrainas rusisht-folës nga një familje hebreje nga qyteti i prodhimit të çelikut të Kriviy Rykh, Zelensky filloi karrierën e tij si aktor. Ai fitoi rëndësi duke luajtur rolin kryesor në serialin televiziv Shërbëtori i Popullit, i cili shënoi një rekord me ukrainasit e lodhur nga korrupsioni.
Në serial, ai luan rolin e një mësuesi të ndershëm, i cili fiton famë pasi një grindje në klasë për korrupsionin bëhet virale në internet dhe bëhet president, duke mposhtur ligjvënësit dhe biznesmenët e rremë.
Më pas, në vitin 2019, jeta imitoi artin. Zelensky u zgjodh president pasi u zotua të luftojë korrupsionin gjatë një fushate të bazuar në postimet e çuditshme në mediat sociale.
Në një video të regjistruar pak pas pushtimit rus, ai citoi shërbimet e inteligjencës duke thënë se Moska e kishte caktuar atë si objektivin e saj numër një dhe se familja e tij, gruaja e tij Olena Zelenska dhe dy fëmijët e tyre ishin objektivat e dytë.
Anton Grushetsky, zëvendësdrejtor i Institutit Ndërkombëtar të Sociologjisë në Kiev, vlerësoi besimin e publikut tek Zelensky në 70% deri në 80%.
“Stabiliteti i këtij niveli besimi është i paprecedentë në historinë e Ukrainës,” tha ai.
Kundërshtarët e tij kryesorë janë lënë kryesisht jashtë vendimmarrjes dhe disa diplomatë të huaj thonë se janë të shqetësuar për përqendrimin e pushtetit në duart e grupit të tij.
Armëpushimi politik qëndron dhe Zelensky ka arritur të nisë një fushatë për të eliminuar zyrtarët e dyshuar për korrupsion, duke përfshirë disa nga bashkëpunëtorët e tij të ngushtë.
Ish-presidenti Petro Poroshenko, të cilin Zelensky e mundi në zgjedhjet e vitit 2019, tha se vlerësimi i performancës së Zelensky gjatë luftës do të ishte i papërshtatshëm gjatë konfliktit.
“Nga 24 shkurt 2022, unë nuk jam lider i opozitës, sepse edhe Zelensky edhe Poroshenko janë ushtarë.
Dhe të gjithë ukrainasit duhet të bashkohen jo rreth personaliteteve, por rreth Ukrainës”, tha Poroshenko për Reuters.
“Bota do të bëjë çdo vlerësim për punën e Zelensky dhe Poroshenko pas fitores sonë”.
Tani për tani ai duket se ka mbështetjen e popullit.
“Ai qëndroi këtu, ai nuk u frikësua,” tha Anton Fedorenko, komandant i një njësie të koduar Mazda që shërben në Ukrainën lindore.
Kjo nuk do të thotë se gjithçka ishte e qetë për Zelensky. Qeveria e tij ka bërë gabime: disa politikanë të lartë janë detyruar të japin dorëheqjen dhe miqtë e ngushtë të Zelensky kanë humbur postet e tyre, raporton abcnews.al.
Presidenti shkaktoi zemërim ndërkombëtar kur pretendoi në nëntor se një raketë ruse kishte goditur tokën polake dhe kishte vrarë dy persona.
Kjo mbetet një nga mosmarrëveshjet e rralla mes aleatëve. Mbi të gjitha, Zelensky e sheh punën e tij kryesore si përdorimin e vëmendjes së mediave për të tërhequr ndihmë për vendin e tij.
Herë pas here, ai u ka bërë thirrje politikanëve perëndimorë, duke kërkuar armë.
Në përgjithësi, Zelensky ia ka dalë, pasi më shumë armë i janë dorëzuar vendit të tij.
“Ajo tërhoqi vëmendjen e publikut ndaj Ukrainës, e cila është gjithashtu shumë e rëndësishme. E solli problemin në qendër të botës”, thonë bashkëpunëtorët e tij të ngushtë.
