Kryeministri tajlandez Anutin Charnvirakul dhe homologu i tij kamboxhian Hun Manet nënshkruan marrëveshjen në një ceremoni armëpushimi.
Udhëheqësit e Tajlandës dhe Kamboxhias nënshkruan të dielën një marrëveshje të zgjeruar armëpushimi, nën vëzhgimin e Presidentit të SHBA-ve, Donald Trump, i cili zbarkoi në Malajzi për Samitin e ASEAN-it dhe për të mbikëqyrur një seri bisedimesh të rëndësishme tregtare në periferi.
Kryeministri tajlandez Anutin Charnvirakul dhe homologu i tij kamboxhian Hun Manet nënshkruan marrëveshjen në një ceremoni armëpushimi përpara një shenje që shkruante “Sigurimi i Paqes”, duke u bazuar në një armëpushim të nënshkruar tre muaj më parë.
“Kjo deklaratë, nëse zbatohet plotësisht, do të sigurojë themelet për një paqe të qëndrueshme, por më e rëndësishmja, do të fillojë procesin e riparimit të lidhjeve tona”, tha Hun Manet.
“Komunitetet tona kufitare janë ndarë nga konflikti dhe civilët e pafajshëm kanë pësuar humbje të mëdha”.
Trump ndihmoi në ndërmjetësimin e përfundimit të konfliktit pesëditor në korrik duke telefonuar udhëheqësit e atëhershëm të të dy vendeve dhe duke i nxitur ata të ndalonin armiqësitë ose të rrezikonin që bisedimet e tyre përkatëse tregtare me Uashingtonin të pezulloheshin.
“Shtetet e Bashkuara do të kenë një tregti dhe bashkëpunim të fortë, shumë transaksione, me të dy kombet, për sa kohë që ato jetojnë në paqe”, tha Trump.
Të dyja palët fajësojnë njëra-tjetrën për përshkallëzimin e një shkëmbimi raketash dhe artilerie të rëndë, i cili vrau të paktën 48 persona dhe zhvendosi përkohësisht rreth 300 mijë të tjerë në luftimet e tyre më të këqija në historinë e kohëve të fundit.
Me të mbërritur në Malajzi, Trump u prit nga kryeministri Anwar Ibrahim dhe një trupë valltarësh ceremonialë në Aeroportin Ndërkombëtar të Kuala Lumpurit.
Ai u ndal në tapetin e kuq për të kërcyer me interpretuesit përpara se të merrte një flamur amerikan në njërën dorë dhe një flamur malajzian në tjetrën dhe të hipte në limuzinën e tij për të udhëtuar në qytet me Anwarin.
Ndërsa Trump përzihej me udhëheqës të tjerë, negociatorët amerikanë dhe kinezë u takuan në periferi për të shmangur përshkallëzimet e mëtejshme në një luftë tregtare midis dy ekonomive më të mëdha në botë.
I pyetur nga një gazetar nëse në bisedimet, të cilat filluan të shtunën, u diskutuan për mineralet e rralla të tokës, negociatori kryesor amerikan për tregtinë, Jamieson Greer, tha se u diskutua një gamë e gjerë temash, duke përfshirë zgjatjen e armëpushimit mbi masat tregtare.
“Mendoj se po arrijmë në një pikë ku udhëheqësit do të kenë një takim shumë produktiv”, tha Greer.
Nënshtrimi i Kinës mbi furnizimet globale të mineraleve të rralla të tokës është në zemër të negociatave dhe Uashingtoni është përpjekur të diversifikojë zinxhirët e furnizimit.
Trump tha në ceremoninë e armëpushimit se SHBA-të së shpejti do të nënshkruajnë marrëveshje kritike për mineralet me Tajlandën dhe Malajzinë, ndërsa një marrëveshje më e gjerë tregtare me Kamboxhian ishte gjithashtu në proces.
Më vonë të dielën, ai do të diskutojë tarifat e ashpra të SHBA-së me Presidentin brazilian Luiz Inácio Lula da Silva, i cili është midis disa udhëheqësve botërorë që marrin pjesë në samitin e fundjavës.
Lula tha se planifikon të argumentojë se tarifat prej 50% të vendosura nga Uashingtoni për mallrat braziliane ishin një “gabim”, duke përmendur një suficit tregtar prej 410 miliardë dollarësh të SHBA-së me Brazilin gjatë 15 viteve. Trump sinjalizoi gjatë rrugës për në Azi se ishte i hapur për uljen e tarifave.
Një takim i ngjashëm me kryeministrin kanadez Mark Carney nuk ishte planifikuar pasi bisedimet midis fqinjëve përfunduan papritur. Trump tha të shtunën se po rriste tarifat ndaj Kanadasë me 10% shtesë “mbi atë që po paguajnë tani”.
Kombi më i ri i Azisë, Timori Lindor, u bë anëtari i 11-të i bllokut ASEAN të dielën, duke përmbushur një vizion të përcaktuar nga presidenti i tij aktual gati gjysmë shekulli më parë, ndërsa vendi ishte një koloni portugeze.
I njohur gjithashtu si Timori Lindor, vendi me 1.4 milion banorë është ndër më të varfrit e Azisë dhe shpreson të shohë përfitime nga integrimi i ekonomisë së tij të re, e cila me rreth 2 miliardë dollarë përfaqëson vetëm një pjesë të vogël të produktit të brendshëm bruto kolektiv të ASEAN-it prej 3.8 trilion dollarësh. Pranimi i Timorit Lindor vjen pas një pritjeje 14-vjeçare dhe, megjithëse anëtarësimi i tij nuk pritet të jetë transformues, ai përfaqëson një fitore simbolike për Presidentin e tij Jose Ramos-Horta dhe Kryeministrin Xanana Gusmao, heronjtë e luftës së tij për pavarësi.
“Për popullin e Timorit Lindor, kjo nuk është vetëm një ëndërr e realizuar, por një pohim i fuqishëm i udhëtimit tonë”, tha Gusmao në një fjalim.
“Pranimi ynë është një dëshmi e shpirtit të popullit tonë, një demokracie të re, të lindur nga lufta jonë”.
