Instituti Hidrometeorologjik i Kosovës (IHMK) ka dalë me një analizë klimatike në vend në kohë tempetarutash përvëluese për çka thanë se është tejkaluar rekordi historik i regjistruar: Në Klinë 42.4 gradë Celcius dhe në Han të Elezit 42.3 grad Celcius.
Njoftimi i plotë:
Analizë rreth ngjarjeve klimatike të muajit korrik 2025 në Kosovë:
Muaji korrik 2025 ka shënuar një valë ekstreme të të nxehtit në Kosovë, me temperatura që kanë tejkaluar rekordet historike të regjistruara ndonjëherë nga Instituti Hidrometeorologjik i Kosovës (IHMK).
Vlerat maksimale prej 42.4°C në Klinë dhe 42.3°C në Han të Elezit janë të pashembullta në historinë klimatike të vendit dhe tregojnë një devijim të madh nga mesatarja shumëvjeçare për këtë muaj.
Ndikimi i ndryshimeve klimatike:
Rritja e temperaturave ekstreme është një nga pasojat më të drejtpërdrejta të ngrohjes globale. Modelet klimatike dhe raportet ndërkombëtare (p.sh., IPCC) parashikojnë se Evropa Juglindore, përfshirë Ballkanin, do të përballet me më shumë valë të të nxehtit, thatësira të gjata dhe reshje të rralla por intensive. Korriku 2025 përkon me këtë tendencë, duke reflektuar një klimë gjithnjë e më të paqëndrueshme dhe të ngarkuar me energji termike.
Kushtet meteorologjike ekstreme:
• Temperaturat mbi 42°C janë shumë përtej mesatares së korrikut, që zakonisht varion midis 30–35°C në Kosovë.
• 325.5 orë me diell tregojnë për dominimin e kushteve anticiklonike, të cilat sjellin stabilitet atmosferik dhe pengojnë formimin e reshjeve.
• Sasia minimale e reshjeve kontribuon në tharjen e tokës, rritjen e rrezikut për zjarre, dhe stresin hidrik për bujqësinë dhe ujin e pijshëm.
Krahasimi historik:
Temperatura më e lartë e mëparshme në Kosovë ishte ajo e regjistruar në Prizren në vitin 1987 me 40.8°C. Kalimi i kësaj vlere pas 38 vitesh tregon një trend rritës të ngrohtësisë, jo si fenomen i izoluar por si pjesë e një procesi afatgjatë të transformimit klimatik.
Pasojat dhe rëndësia:
• Shëndetësore: Rritje e sëmundjeve të lidhura me të nxehtin (goditje termike, probleme kardiovaskulare).
• Ekologjike: Stres për bimësinë, kafshët dhe ekosistemet ujore.
• Ekonomike: Dëme në bujqësi, rritje e konsumit të energjisë për ftohje dhe rrezik për infrastrukturën.
Përfundim:
Ngjarjet klimatike të korrikut 2025 përbëjnë një sinjal të qartë për domosdoshmërinë e veprimit të menjëhershëm dhe të koordinuar për përshtatje ndaj ndryshimeve klimatike. Institucionet përgjegjëse duhet të fuqizojnë monitorimin meteorologjik, planifikimin urban, sistemet e paralajmërimit të hershëm dhe politikat mjedisore për të minimizuar rreziqet në të ardhmen.
Në këtë kontekst, korriku 2025 nuk është thjesht një muaj i nxehtë, por një konfirmim i paralajmërimeve shkencorore për përshpejtimin e ndryshimeve klimatike.
Më poshtë gjeni grafiqet ku paraqesin vlerat numerike për temperaturat, insolacionin, reshjet dhe avullimet.
