Zgjedhjet fillimisht ishin një ripërballje e vitit 2020, por u përmbysën në korrik kur Presidenti Joe Biden përfundoi fushatën e tij dhe mbështeti nënpresidenten Kamala Harris.
Pyetja e madhe tani është — a do të ketë Amerika presidenten e saj të parë grua apo një mandat të dytë të Donald Trump?
Kush është në krye të sondazheve kombëtare?
Harris ka qenë përpara Trump në mesataret e sondazheve kombëtare që kur ajo hyri në garë në fund të korrikut, siç tregohet në grafikun më poshtë. Të dy kandidatët u përballën në një debat televiziv në Pensilvani më 10 shtator, që u ndoq nga mbi 67 milionë njerëz.
Shumica e sondazheve kombëtare të kryera javën pas debatit sugjeruan se performanca e Harris e kishte ndihmuar të bënte disa përparime të vogla, duke e rritur avantazhin e saj nga 2.5 pikë përqindje në ditën e debatit në 3.3 pikë pak më shumë se një javë më vonë.
Rritja margjinale ishte kryesisht për shkak të numrave të Trump. Mesatarja e tij kishte qenë në rritje para debatit, por ra me gjysmë pikë përqindjeje gjatë javës pas debatit.
Ndonëse këto sondazhe kombëtare janë një udhëzues i dobishëm për të parë sa popullor është një kandidat në të gjithë vendin, ato nuk janë domosdoshmërisht një mënyrë e saktë për të parashikuar rezultatin e zgjedhjeve.
Kjo për shkak se ShBA-ja përdor një sistem të kolegjit elektoral, në të cilin secili shtet ka një numër votash përafërsisht në përputhje me madhësinë e popullsisë së tij. Një total prej 538 votash të kolegjit elektoral janë në lojë, kështu që një kandidat duhet të arrijë 270 për të fituar.
Ka 50 shtete në ShBA, por për shkak se shumica e tyre pothuajse gjithmonë votojnë për të njëjtën parti, në realitet janë vetëm disa shtete ku të dy kandidatët kanë shanse për të fituar.
Kush po fiton në sondazhet e ‘swing states’ (shtetet lëkundese)?
Aktualisht, sondazhet janë shumë të ngushta në shtatë shtetet që konsiderohen fusha beteje në këto zgjedhje, me vetëm një ose dy pikë përqindje që ndajnë kandidatët.
Kjo përfshin Pensilvaninë, e cila është kyçe pasi ka numrin më të lartë të votave elektorale nga të shtatë shtetet dhe për këtë arsye fitimi i saj e bën më të lehtë arritjen e 270 votave të nevojshme.
Një shenjë se si gara ka ndryshuar që kur Harris u bë kandidatja demokrate, është se ditën kur Biden u tërhoq nga gara, ai ishte pas Trump me pothuajse pesë pikë përqindjeje mesatarisht në këto shtatë shtete.
| Shteti | Avantazhi |
|---|---|
| Nevada (6 vota elektorale) | Harris <1 |
| Wisconsin (10) | Harris <1 |
| Michigan (15) | Harris <1 |
| Pennsylvania (19) | Harris <1 |
| Georgia (16) | Trump <1 |
| North Carolina (16) | Trump <1 |
| Arizona (11) | Trump +2 |
Aktualisht ekzistojnë më pak sondazhe shtetërore sesa sondazhe kombëtare të kryera në këtë moment, kështu që ka pak të dhëna për të punuar dhe çdo sondazh ka një margjinë gabimi që do të thotë se numrat mund të jenë më të lartë ose më të ulët.
Në grafikun më poshtë mund të shihni se Harris ka qenë përpara në Michigan, Pensilvani dhe Wisconsin që nga fillimi i gushtit – por margjinat janë ende të vogla.
Të tre kishin qenë bastione demokratike përpara se Trump t’i kthente të kuqe në rrugën e tij për të fituar presidencën në 2016. Biden i rimori ato në 2020 dhe nëse Harris mund të bëjë të njëjtën gjë këtë vit, atëherë ajo do të jetë në rrugën e duhur për të fituar zgjedhjet.
Të tre këto shtete kishin qenë bastione demokratike përpara se Trump t’i kthente në të kuqe në rrugën e tij drejt fitores së presidencës në 2016. Biden i rimori në 2020 dhe nëse Harris mund të bëjë të njëjtën gjë këtë vit, atëherë ajo do të jetë në rrugën e duhur për të fituar zgjedhjet.
Si krijohen këto mesatare?
Shifrat e përdorura nga BBC (dy të përpunuara nga Nacionale) në grafikat e mësipërme janë mesatare të krijuara nga faqja e analizës së sondazheve 538, e cila është pjesë e rrjetit të lajmeve amerikane ABC News. Për t’i krijuar ato, 538 mbledh të dhëna nga sondazhe individuale të kryera si në nivel kombëtar ashtu edhe në shtetet e betejës nga shumë kompani sondazhesh.
Si pjesë e kontrollit të cilësisë së tij, 538 përfshin vetëm sondazhet nga kompani që plotësojnë kritere të caktuara, si të qenit transparent në lidhje me numrin e njerëzve që kanë anketuar, kur është kryer sondazhi dhe si është kryer sondazhi (telefonata, mesazh, online, etj.).
A mund t’u besojmë sondazheve?
Për momentin, sondazhet sugjerojnë se Kamala Harris dhe Donald Trump mbajnë distancë në pakë pikë përqindje nga njëri-tjetri në shtetet lëkundese (swing states) – dhe kur gara është kaq e ngushtë, është shumë e vështirë të parashikosh fituesit.
Sondazhet kanë nënvlerësuar mbështetjen për Trump si në 2016 ashtu edhe në 2020. Kompanitë e sondazheve do të përpiqen ta rregullojnë atë problem në disa mënyra, duke përfshirë mënyrën se si t’i bëjnë rezultatet e tyre të pasqyrojnë përbërjen e popullsisë votuese.
Ato rregullime janë të vështira për t’u bërë saktë dhe studiuesit e sondazheve ende duhet të bëjnë supozime të arsyetuara për faktorë të tjerë, si për shembull kush do të paraqitet realisht për të votuar më 5 nëntor.
