Përpjekja për t’u bërë shtetas i Zvicrës është lart në listën e procedurave më të vështira administrative në vend – nëse një listë e tillë ekziston vërtet.
Përmbushja e kushteve të ndryshme, ndërkohë që përpiqesh të shmangësh grackat që mund të të pengojnë gjatë rrugës, kërkon shumë durim dhe nerva çeliku.
Kjo nuk do të thotë që procesi është një bezdi për çdo kandidat – disa njerëz dalin prej tij të padëmtuar – por ka mjaftueshëm prova anekdotike që sugjerojnë se pritja për t’u bërë shtetas zviceran është një përvojë stresuese për shumë aplikantë.
Për të qenë të drejtë, një procedurë e gjatë dhe e ndërlikuar e natyralizimit nuk është një “specialitet” ekskluzivisht zviceran, pasi shumica e vendeve vendosin një standard të lartë për shtetësinë. Por në disa aspekte, Zvicra e shtyn këtë standard edhe më lart.
Pra, si mund t’i përmirësoni shanset tuaja për të pasur sukses në kërkimin tuaj për shtetësi zvicerane?
Një mënyrë është përmes ‘logjikës së kundërt’ – të kuptuarit e asaj që mund t’ju pengojë të natyralizoheni dhe shmangia e këtyre dështimeve si një murtajë.
Këto janë kriteret kryesore që duhet të përmbushni për të rritur shanset tuaja për t’u bërë zviceran:
Kohëzgjatja e qëndrimit
Duhet të jetoni të paktën 10 vjet në Zvicër, duke përfshirë tre nga pesë vitet para aplikimit.
Gjithashtu, koha që keni kaluar në Zvicër midis moshës 8 dhe 18 vjeç llogaritet si dyfish, por nuk mund të kërkoni natyralizim derisa të keni jetuar në vend për të paktën gjashtë vjet.
Mund të ketë edhe kërkesa shtesë: varësisht nga kantoni juaj i banimit, duhet të keni jetuar gjithashtu midis dy dhe pesë vjetësh në komunën ose kantonin tuaj para se të aplikoni për natyralizim.
Statusi i lejes
Në nxitimin tuaj për të marrë një pasaportë zvicerane, mund të tundoheni të aplikoni me lejen ‘e gabuar’.
Ndërsa shumica e lejeve B janë të mjaftueshme për të jetuar dhe punuar në Zvicër, kjo nuk e bën mbajtësin e saj të kualifikuar për natyralizim. I vetmi ‘gur trampolinë’, si të thuash, për shtetësinë, është leja C.
Pra, nëse aplikoni për natyralizim para se të merrni lejen tuaj C – pavarësisht se sa kohë keni jetuar në vend – kërkesa juaj as nuk do të përpunohet, transmeton albinfo.ch.
Zotërimi i gjuhës
Të qenit në gjendje të komunikoni në gjuhën e rajonit tuaj sigurisht që do të rrisë shanset tuaja për shtetësi.
Për t’u kualifikuar për shtetësi, kandidatët duhet të demonstrojnë aftësi shkrimi në nivelin A2 (fillor) dhe aftësi të folura B1 (mesatare). Ky është niveli i përcaktuar në Kornizën e Përbashkët Evropiane të Referencës për Gjuhët, të cilës i përmbahet Zvicra, shkruan thelocal.
Megjithatë, ka disa përjashtime nga rregulli i gjuhës.
Nëse gjuha juaj amtare është gjermanishtja, frëngjishtja ose italishtja, natyrisht që nuk keni nevojë të provoni aftësitë tuaja. (Do të ndiheni të lehtësuar kur të dini se gjermanishtja e lartë është e mjaftueshme, njohja e Schwyzerdütsch nuk është e detyrueshme).
Të huajt që kanë përfunduar shkollën fillore ose të mesme në njërën nga këto tre gjuhë, edhe nëse shkolla ishte jashtë Zvicrës, janë gjithashtu të përjashtuar.
Një përjashtim tjetër u jepet personave që “nuk janë në gjendje të përmbushin kërkesat gjuhësore ose mund ta bëjnë këtë vetëm me vështirësi. Kjo mund të jetë për shkak të rrethanave serioze personale, siç është një paaftësi fizike ose mendore, vështirësi në të nxënë ose një sëmundje serioze ose kronike”, sipas qeverisë.
Integrim i mirë
Edhe nëse i përmbushni kërkesat e rezidencës dhe gjuhës, shanset tuaja për t’u natyralizuar janë zero nëse nuk jeni të integruar kulturorisht dhe shoqërisht.
Për autoritetet, qoftë në nivel federal, kantonal apo komunal, është e rëndësishme që qytetarët e rinj të jenë përshtatur plotësisht dhe të asimiluar në “mënyrën zvicerane të jetesës”.
Kjo do të thotë jo vetëm aftësi në gjuhën lokale (siç u përmend më sipër), por edhe njohuri me mënyrën zvicerane të jetesës dhe zakonet lokale. Kjo natyrisht shtrihet në pajtueshmërinë me ligjin – nëse keni një precedent penal, madje edhe për shkelje relativisht të vogla, shanset tuaja për t’u natyralizuar janë të dyshimta.
Aplikantëve gjithashtu ndonjëherë u kërkohet shembuj specifikë se si marrin pjesë në jetën e qyteteve ose fshatrave të tyre dhe në cilat organizata lokale bëjnë pjesë. Të qenit anëtar i koreve lokale ose brigadave vullnetare të zjarrfikësve vlerësohet veçanërisht, pasi tregon gatishmërinë për të qenë pjesë dhe për të kontribuar në komunitetet e tyre lokale.
Dhe nëse doni të shkoni edhe më tej për të provuar integrimin tuaj dhe të filloni të luani jodel ose alphorn, aq më mirë.
Pra, nëse jeni të përfshirë aktivisht në jetën e komunitetit tuaj, atëherë ky është një plus i madh në favorin tuaj për sa i përket natyralizimit.
Megjithatë, ndonjëherë kriteret e integrimit të vendosura nga komitetet e natyralizimit komunal ose komunal janë të çuditshme, për të thënë të paktën – për shembull, të dish se cilat kafshë jetojnë në një kopsht zoologjik lokal, ose origjinën e djathrave zviceranë.
Por, megjithëse të publikuara gjerësisht (për shkak të çmendurisë së tyre), raste të tilla janë relativisht të rralla.
Vetëmjaftueshmëria
Një kusht i rëndësishëm për integrim është ai financiar — të jesh në gjendje të mbështesësh veten në vend që të mbështetesh te qeveria për ta bërë këtë.
Pra, të mos varesh nga ndihma sociale është padyshim në favorin tënd, sepse përgjegjësia personale, vetëmjaftueshmëria financiare dhe pjesëmarrja në ekonominë e vendit vlerësohen shumë në Zvicër.
Të jesh pa borxhe
Në manualin e tij mbi natyralizimin, Sekretariati Shtetëror për Migracionin (SEM) vëren se “respektimi i ligjit zviceran matet në veçanti nga një reputacion financiar shembullor”.
SEM vazhdon të rendisë mospagimin e taksave, primeve të sigurimit shëndetësor, gjobave, qirave ose akumulimin e borxhit si arsye të vlefshme për mohimin e shtetësisë.
Si përfundim, për të rritur shanset tuaja për të marrë shtetësinë, duhet të jeni në gjendje të komunikoni në një gjuhë lokale, të jeni të integruar mirë dhe të paguani faturat tuaja në kohë.
Dhe nëse i dini emrat e arinjve dhe majmunëve në kopshtin zoologjik lokal, kjo është gjithashtu një pikë e madhe në favorin tuaj.
