Ish-ambasadorë, politikanë dhe analistë të njohur në vend kanë rritur së fundmi tonet kritike ndaj punës pesëvjeçare të Presidentes Vjosa Osmani, duke vlerësuar se mandati i saj nuk ka arritur pritshmëritë për të qenë një figurë unifikuese e skenës politike.
Kritikat theksojnë se, ndonëse Presidentja formalisht duhet të përfaqësojë unitetin e popullit dhe të qëndrojë mbi zhvillimet partiake, në praktikë ajo është parë shpesh në harmoni të plotë politike me kryeministrin Albin Kurti dhe strukturat drejtuese të Lëvizjes Vetëvendosje.
Sipas këtyre zërave kritikë, lidhja e ngushtë me qeverinë aktuale ka kufizuar pavarësinë institucionale të Presidencës dhe ka krijuar perceptimin se Osmani ka vepruar më shumë si aleate politike e Kurtit sesa si balancuese e raporteve mes institucioneve dhe forcave politike.
Këto vlerësime po ringjallin debatin publik për rolin kushtetues të Presidentit dhe nevojën që kjo zyrë të funksionojë si faktor i paanshëm dhe gjithëpërfshirës në jetën politike të vendit.
Xhavit Haliti me kritika për mandatin pesëvjeçar të Osmanit: Ka bërë udhëtime shumë, por nuk i kemi parë shpenzimet
Zyrtari i PDK-së dhe ish-deputeti me shumë mandate, Xhavit Haliti, për FrontOnline, ka shprehur një sërë kritikash për punën pesëvjeçare të Presidentes Vjosa Osmani, duke vënë theksin te transparenca, raportet institucionale dhe roli i saj në arenën ndërkombëtare.
Haliti tha se angazhimet e presidentes duhet të jenë të lidhura ngushtë me kornizën ligjore dhe kushtetuese.
“Angazhimi i Presidentit të Kosovës, duhet të bëhet në përputhje me kompetencat që ia jep Kushtetuta e ligji”, deklaroi ai.
Ai shtoi se mungesa e transparencës financiare mbetet shqetësim.
“Çdo vit buxhetorë, në procesin e votimit të buxhetit, Kuvendi miraton edhe buxhetin vjetorë të shpenzimeve të Presidentit. Nuk kam parë as lexuar raportin e shpenzimeve të Presidentes”, u shpreh Haliti.
Ish-deputeti, thotë se Presidenti ka pak kompetenca, por ato duhet zbatohen në formë transparente.
“Presidenti ka pak kompetenca por ato që i ka dhe i zbaton duhet të jenë transparente”, vazhdoi Haliti.
Ndër kritikat e tij ishte edhe mënyra e përfaqësimit në vizitat jashtë vendit.
“Në asnjë udhëtim të saj nuk e kemi parë të shoqëruar nga përfaqësuesit e grupeve parlamentare. Në asnjë vizitë se kemi parë të shoqëruar nga biznesmeni siç e praktikojnë presidentët e vendeve tjera”, tha ai.
Haliti, potencoi se përfshirja e biznesit në diplomacinë presidenciale është kyçe.
“Ndihmimi i bizneseve të Kosovës përmes diplomacisë së Presidentit është shumë i rëndësishëm”.
Haliti u shpreh skeptik edhe për efektet e udhëtimeve ndërkombëtare të presidentes.
“Ka bërë udhëtime shumë, por nuk jam i sigurtë në sukseset e saj edhe për faktin që informimi ka qenë gjithnjë i njëanshëm”.
Ai komentoi gjithashtu përplasje të brendshme politike brenda subjektit Guxo.
“Duke pasur plasaritje në kuadër të Partisë Guxo, ka qenë e angazhuar që edhe kompetencat e Ministres së Punëve të Jashtme t’i kufizojë”, deklaroi ai.
Sipas Halitit, është vërejtur edhe një lloj rivaliteti institucional.
“Ajo që ka rënë në sy është edhe konkurrenca e presidentes në raport me Kryeministrin sa i përket raporteve me SHBA. Dukshëm është vlerësuar më shumë se Kryeministri në raportet me SHBA”, tha ai.
Haliti përfundoi se Osmani “ka shkuar nëpër konferenca të ndryshme të të gjitha niveleve”, por mbetet e paqartë, sipas tij, se sa efektive kanë qenë këto angazhime për Kosovën.
Muhamet Hamiti kritikon pesëvjetëshin e Presidentes Osmani: S’ka përfaqësuar unitetin, Kushtetuta është shkelur më shpesh se kurrë
Ish-ambasadori i Kosovës në Londër dhe anëtari i Kryesisë së LDK-së, Muhamet Hamiti, për FrontOnline, ka kritikuar ashpër punën pesëvjeçare të Presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani, duke thënë se ajo nuk ka arritur ta ushtrojë rolin e saj kushtetues si unifikuese e vendit dhe si garantuese e funksionimit të institucioneve.
“Presidentja është kreu i shtetit dhe duhet ta përfaqësojë unitetin e popullit të Republikës së Kosovës. Mua s’më duket se e ka bërë këtë. Ajo duhej të kishte qëndruar mbi palët, të mos bëhej pjesë e përplasjeve Qeveri–opozitë, shumëkush e sheh Presidenten Osmani të rreshtuar me Qeverinë e Vetëvendosjes. Njerëzit e VV-së këtë e shohin pozitivisht. Të tjerët jo, natyrisht’’, tha ai.
Hamiti akuzoi Presidenten se nuk ka garantuar funksionimin kushtetues të institucioneve.
“Presidentja Vjosa Osmani nuk ia ka dalë, ndoshta s’ka mundur për arsyet që i di ajo, ta ‘garantojë funksionimin kushtetues të institucioneve’, por kjo është detyra e kreut të shtetit,” u shpreh ai, duke theksuar se Kuvendi “praktikisht nuk ka funksionuar sivjet, pos për konstituim të vetin, që i mori nja një gjysmë viti”, tha ish-ambasadori.
Ai kritikoi edhe vendimin e Presidentes për të mandatuar dy herë VV-në për formimin e Qeverisë.
“Presidentja s’duhej t’ia jepte mandatin VV-së së dyti, mbasi u pa se nuk i kishte votat së pari, ndonëse kishte thënë me muaj se i kishte. Thjesht u zgjat agonia institucionale edhe për 15 ditë” ,deklaroi Hamiti.
Ai e quajti këtë periudhë një nga më të rëndat për shkelje kushtetuese.
“Kushtetuta është shkelur në këto 5 vjet më shpesh se kurrë në historinë e saj. Nuk e kemi dëgjuar Presidenten të flasë për këto shkelje”, u shpreh ai për FrontOnline.
Hamiti u ndal edhe te politika e jashtme, për të cilën tha se ka pasur “më shumë dështime se suksese”.
Ai e quajti marrëveshjen për vetëmenaxhim të komunave me shumicë serbe “dështimin më të madh”.
“Më i madhi dështim, me pasoja potencialisht largvajtëse, është Marrëveshja më e keqe në procesin e Dialogut me Serbinë… për vetëmenaxhim të serbëve, domethënë autonomi politiko-territoriale për serbët, në kundërshtim me Kushtetutën”, deklaroi ai.
Hamiti përmendi edhe sanksionet e BE-së ndaj Kosovës.
“Për shkak të politikave të kësaj Qeverie të Vetëvendosjes, jemi nën sanksione të ashpra ekonomike dhe të tjera nga BE-ja prej qershorit të vitit 2023… Kosovës i janë pezulluar qindra milionë euro (600–700 milionë, më saktë)”, tha ai.
Ai shtoi se Kosova humbi shansin për t’u anëtarësuar në Këshillin e Evropës dhe se vetëm sivjet ka marrë tri njohje të reja nga Sudani, Kenia dhe Siria, duke e quajtur këtë i vetmi rezultat në shumësinë e dështimeve.
Hamiti përmendi edhe pezullimin e Dialogut Strategjik nga SHBA-ja në shtator.
“Nuk e di nëse Presidentja ka mundur të bëjë diçka që kjo të mos ndodhte. Kosova është nën sanksione të BE-së tash e dy vjet e gjysmë. Po ashtu, më larg, jo më afër, integrimeve euro-atlantike se më parë”, tha ai.
Lahi Brahimaj pwr punën e Osmanit si Presidente: Më shumë e ka luajtur rolin si notere apo zëdhënëse e Kurtit
Ish-deputeti i AAK-së, Lahi Brahimaj, për FrontOnline, ka komentuar punën e Presidentes Vjosa Osmani gjatë mandatit të saj, duke ngritur kritika për rolin e saj institucional dhe ndikimin në politikën e jashtme.
Brahimaj fillimisht përfoli mënyrën se si, sipas tij, presidentja ka ushtruar detyrën, duke e identifikuar si të varur nga qeveria.
“Presidentja Osmani më shumë e ka luajtur rolin si notere apo zëdhënëse e kryeministrit atëherë, siç i dini me ato fërkimet e Listës Guxo, që ndodhën vite më parë, me Pecin dhe Gërvallën, atëherë filloj të ishte vetvetja, por u kthye prap”, tha ai.
Ai vazhdoi duke potencuar se ajo nuk i ka kryer detyrat.
“Ajo më shumë e luan rolin e një zëdhënëse se sa si i ka detyrat”, shtoi brahimaj.
Brahimaj përmendi edhe çështjen e politikës së jashtme dhe pozitën e Kosovës në arenën ndërkombëtare.
“Sot për sot jemi i vetmi vend që kemi embargo dhe pjesë e politikave të jashtme është edhe Presidentja dhe s’ka mundur të ndikoj që të ndodhë në Kosovë dhe kjo është për shkak e keqqeverisjes së ish-Qeverisë”, përfundoi ai.
Halil Matoshi për punën e Osmanit si Presidente: E nisi si besimtare e kauzave të Kurtit, po e përfundon si vegël e tij
Analisti politik Halil Matoshi, për FrontOnline e ka vlerësuar në mënyrë kritike mandatin pesëvjeçar të Presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani, duke thënë se ajo ka devijuar nga pritjet fillestare dhe nga roli i saj kushtetues. Ai akuzon presidencën për afrim të tepruar me qeverinë dhe për humbje të pavarësisë institucionale.
Sipas Matoshit, Presidentja Osmani fillimisht shihej si kundërpeshë ndaj Qeverisë Kurti, por më vonë është rreshtuar përkrah saj.
“Presidentja Vjosa Osmani e ka fillu detyrën si besimtare në kauzat populliste të Albin Kurtit por duke njohur Kushtetutën e Republikës dhe po e përfundon si vegël në duart e tij”, deklaroi Matoshi.
Ai kritikon mënyrën se si, sipas tij, Osmani ka vendosur prioritetet politike.
“Veç se tashti programin e Lëvizjes Vetëvendosje e zgjedh para Kushtetutës së Kosovës, duke u koordinuar me zyrën parapolitke që e drejton Dejona Mihali”.
Matoshi kujton se Osmani dikur shihej si barrierë kundër qasjeve antiamerikane, por sipas tij, kjo ndryshoi shpejt.
“Zonja Osmani nga analistët në Prishtinë dhe aleatët e Kosovës në Washington shihej si pragu i fundit i rezistencës kundër antiamerikanizmit, (ajo madje akuzonte Kurtin se ‘po luante bixhoz me aleatët’!?), por së shpejti ajo u bë krah i suspendimit të prerogativave kushtetuese në emër të një interesi madhor, që thjesht ishte nacionalizëm folklorik dhe intencë anti-shtet”, shton ai për FrontOnline.
Duke folur për sjelljen institucionale të presidentes në muajt e fundit, Matoshi e akuzon atë për përfshirje në diskurs politik:
“Së fundi Presidentja përfundoi si patericë e Kurtit dhe megafon propagande duke sharë e stigmatizuar gazetarët, deputetë, prokurorë dhe tërë ish opozitën në Kuvend, duke nëpërkëmbur atë që njihet si vetëpërmbajtje institucionale”, thekson Matoshi.
Në përmbyllje, ai shton se mbetet të shihet nëse muajt e fundit të mandatit do të sjellin ndryshim:
“Se a ka fare përgjegjësi institucionale, apo do t’i bëjë keq Kosovës, mbetët të shihet në këta katër muajt e fundit të madatit të sajë”, përfundon Matoshi.
