Një nga faktorët kryesorë që ndikon në preferencën për ushqimin pikant është biologjia jonë. Ushqimet pikante përmbajnë një substancë kimike të quajtur kapsaicinë, e cila aktivizon receptorët tonë në gojë, duke shkaktuar një ndjesi djegieje. Truri reagon ndaj kësaj ndjesie duke liruar endorfina, që janë kimikate natyrale që na bëjnë të ndihemi mirë. Për disa njerëz, kjo përzierje e dhimbjes dhe kënaqësisë është tërheqëse, duke i bërë ata të pëlqejnë ushqimet pikante.
Megjithatë, për të tjerë, ndjesia e djegies është tepër e fortë dhe e pakëndshme, duke i bërë ata të shmangin ushqimet pikante. Kultura luan një rol të rëndësishëm në përcaktimin e asaj që njerëzit konsiderojnë të shijshme. Në shumë kultura, ushqimi pikant është një pjesë e rëndësishme e dietës së përditshme. Për shembull, në vende si Meksika, India dhe Koreja e Jugut, ushqimet pikante janë të zakonshme dhe shpesh konsiderohen të domosdoshme në një vakt. Nga ana tjetër, në kultura ku ushqimet pikante nuk janë pjesë e dietës së përditshme, individët kanë më pak gjasa të zhvillojnë një preferencë për to.
Preferencat për ushqimin pikant gjithashtu mund të formohen përmes përvojës personale. Disa njerëz mund të fillojnë të pëlqejnë ushqimet pikante pas një periudhe adaptimi. Fillimisht, mund të jetë sfiduese të konsumojnë ushqime të tilla, por me kalimin e kohës, disa individë mësohen me ndjesinë dhe madje fillojnë ta shijojnë atë. Ky fenomen është i njohur si desensibilizim, ku ndjeshmëria ndaj kapsaicinës zvogëlohet me ekspozimin e vazhdueshëm. Preferenca për ushqimin pikant është një kombinim kompleks i faktorëve biologjikë, kulturorë dhe personalë. Ndërsa disa individë janë të predispozuar biologjikisht të shijojnë ushqimet pikante, të tjerë mund të ndikohen nga mjedisi dhe përvoja personale. Ajo që i bën disa njerëz të pëlqejnë ushqimin pikant dhe të tjerët jo, është një përzierje unike e këtyre faktorëve.
Kapsaicina, përbërësi aktiv në specat djegës, mund të rrisë metabolizmin për një periudhë të shkurtër kohore, duke ndihmuar në djegien e kalorive dhe humbjen e peshës. Ushqimet pikante kanë veti anti-inflamatore, të cilat mund të ndihmojnë në reduktimin e inflamacionit dhe të ulin rrezikun e sëmundjeve kronike, si artriti dhe sëmundjet kardiovaskulare. Disa studime sugjerojnë se konsumimi i ushqimeve pikante mund të ndihmojë në uljen e presionit të gjakut dhe përmirësimin e qarkullimit të gjakut, duke reduktuar kështu rrezikun e sëmundjeve të zemrës. Ushqimet pikante mund të stimulojnë lirimin e endorfinave dhe serotoninës, kimikate që përmirësojnë humorin dhe zvogëlojnë stresin.
Përdorimi i tyre mund të ketë dhe rreziqe si irritimi i traktit gastrointestinal. Për disa njerëz, ushqimet pikante mund të shkaktojnë irritim të stomakut, refluks acid, ose djegie në stomak, sidomos nëse konsumohen në sasi të mëdha. Kontakti me lëkurën ose sytë mund të shkaktojë irritim. Për këtë arsye, është e rëndësishme të tregoni kujdes kur përgatisni ushqime shumë pikante. Disa njerëz mund të jenë alergjikë ose të ndjeshëm ndaj përbërësve të caktuar në ushqimet pikante, gjë që mund të çojë në reaksione alergjike ose shqetësime të tjera shëndetësore.
Është e rëndësishme të ruani një sistem të shëndetshëm tretës. Bollguri është i shijshëm dhe i shëndetshëm dhe gjithashtu është i pasur me fibra beta-glukane, e cila lidhet me bakteret e shëndetshme në sistemin tretës. Gjithashtu ngadalëson tretjen e ushqimit, prandaj jemi të ngopur më gjatë dhe në këtë mënyrë parandalohet ngrënia e tepërt. Farat e lirit janë plot me fibra dhe dihet gjithashtu se probiotikët dhe prebiotikët shpërbëhen nga trupi dhe kështu marrin baktere të mira të dobishme për sistemin tretës.