Këshilli i Bashkimit Evropian ka publikuar konkluzionet që kanë nxjerrë liderët e BE-së në samitin e posaçëm për mbrojtjen evropiane, që në fokus kanë mobilizimin e instrumenteve dhe financimin e nevojshëm për të forcuar sigurinë e Bashkimit Evropian dhe mbrojtjen e qytetarëve.
Presidenti i Komisionit, Këshilli Evropian thekson nevojën për të vazhduar rritjen e konsiderueshme të shpenzimeve për sigurinë dhe mbrojtjen e Evropës.
Në konkluzione, nënvizohet se mbrojtja e të gjithë kufijve tokësorë, ajrorë dhe detarë të BE-së kontribuon në sigurinë e Evropës në tërësi, veçanërisht për sa i përket kufirit lindor të BE-së, duke marrë parasysh kërcënimet që vijnë nga Rusia dhe Bjellorusia.
“Përveç kësaj, duke marrë parasysh kërcënimet në pjesën tjetër të kufijve të BE-së, thekson rëndësinë e mbrojtjes së tyre…”.
Këshilli Evropian rikujton gjithashtu se një Bashkim Evropian më i fortë dhe më i aftë në fushën e sigurisë dhe mbrojtjes do të kontribuojë pozitivisht në sigurinë globale dhe transatlantike dhe është plotësues i NATO-s, e cila mbetet, për ato shtete që janë anëtare të saj, themeli i mbrojtjes së tyre kolektive.
Ky mekanizëm fton shtetet anëtare që janë gjithashtu aleatë të NATO-s që të koordinohen përpara Samitit të NATO-s në qershor 2025.
Kujtojmë se së fundmi qeveria amerikane ndaloi ndihmën ushtarake amerikane për Ukrainën. Presidenti amerikan, Donald Trump e ka bërë të qartë se fokusi i tij është te paqja. Prandaj, ndihmat do të pezullohen deri në një njoftim të mëtejshëm, po ashtu ato do t’i nënshtrohen verifikimit.
Deklarata e plotë:
1. Duke kujtuar Deklaratën e Versajës të Marsit 2022 dhe Busullën Strategjike për Sigurinë dhe Mbrojtjen, Këshilli Evropian thekson se Evropa duhet të bëhet më sovrane, më e përgjegjshme për mbrojtjen e saj dhe e pajisur më mirë për të vepruar dhe trajtuar në mënyrë autonome me sfidat dhe kërcënimet e menjëhershme dhe të ardhshme me një qasje 360°. Lufta e agresionit të Rusisë kundër Ukrainës dhe pasojat e saj për sigurinë evropiane dhe globale në një mjedis në ndryshim përbëjnë një sfidë ekzistenciale për Bashkimin Evropian.
2. Në këtë kontekst, Bashkimi Evropian do të përshpejtojë mobilizimin e instrumenteve dhe financimit të nevojshëm për të forcuar sigurinë e Bashkimit Evropian dhe mbrojtjen e qytetarëve tanë. Duke vepruar kështu, Unioni do të përforcojë gatishmërinë e tij të përgjithshme mbrojtëse, do të zvogëlojë varësitë e tij strategjike, do të trajtojë boshllëqet e aftësive të tij kritike dhe do të forcojë bazën teknologjike dhe industriale të mbrojtjes evropiane në përputhje me rrethanat në të gjithë Unionin, në mënyrë që të jetë në gjendje të furnizojë më mirë pajisje në sasitë dhe me ritmin e përshpejtuar të nevojshëm. Kjo do të kontribuojë gjithashtu në rritjen e konkurrencës industriale dhe teknologjike evropiane.
3. Duke u mbështetur në konkluzionet e tij të mëparshme dhe në përputhje me kompetencat përkatëse të dhëna nga Traktatet, dhe në dritën e letrës së fundit nga Presidenti i Komisionit, Këshilli Evropian thekson nevojën për të vazhduar rritjen e konsiderueshme të shpenzimeve për sigurinë dhe mbrojtjen e Evropës, dhe:
a) mirëpret synimin e Komisionit për t’i rekomanduar Këshillit aktivizimin, në mënyrë të koordinuar, të klauzolës kombëtare të arratisjes sipas Paktit të Stabilitetit dhe Rritjes si një masë e menjëhershme dhe i bën thirrje Komisionit të shqyrtojë masa të mëtejshme, duke marrë parasysh pikëpamjet e Këshillit, duke siguruar njëkohësisht qëndrueshmërinë e borxhit, për të lehtësuar shpenzimet e rëndësishme të mbrojtjes në nivel kombëtar në të gjitha shtetet anëtare;
b) i bën thirrje Komisionit të propozojë burime shtesë financimi për mbrojtjen në nivel të BE-së, duke përfshirë me anë të mundësive dhe stimujve shtesë të ofruara për të gjitha Shtetet Anëtare, mbi bazën e parimeve të objektivitetit, mosdiskriminimit dhe trajtimit të barabartë të Shteteve Anëtare, në përdorimin e alokimeve të tyre aktuale sipas programeve përkatëse të financimit të BE-së, dhe të paraqesë me shpejtësi propozimet përkatëse;
c) merr parasysh synimin e Komisionit për të paraqitur një propozim për një instrument të ri të BE-së për t’u dhënë Shteteve Anëtare hua të mbështetura nga buxheti i BE-së deri në 150 miliardë euro dhe fton Këshillin ta shqyrtojë këtë propozim si çështje urgjente;
d) mirëpret letrën e fundit të Presidentit të Grupit të Bankës Evropiane të Investimeve dhe planet në të për të rritur mbështetjen e saj për industrinë e sigurisë dhe mbrojtjes të Evropës duke ruajtur operacionet dhe kapacitetin e saj financues, dhe i bën thirrje Bordit të Guvernatorëve të Bankës Evropiane të Investimeve (EIB) që urgjentisht të vazhdojë të përshtatë praktikat e BEI-së për kreditimin e industrisë së mbrojtjes, duke përjashtuar veçanërisht listën e fondit të ri në dispozicion, duke përfshirë rritjen e vëllimit të fondit të industrisë së mbrojtjes. në fushën e sigurisë dhe mbrojtjes;
e) nënvizon rëndësinë e mobilizimit të financimit privat për industrinë e mbrojtjes dhe fton Komisionin të marrë në konsideratë masat në këtë drejtim, duke përfshirë sinjalizimin për investitorët privatë për rëndësinë e industrisë së mbrojtjes për Evropën në përgjithësi;
f) identifikon listën e parë të mëposhtme të fushave prioritare për veprim në nivel të BE-së në fushën e aftësive duke marrë parasysh mësimet e nxjerra nga lufta në Ukrainë, në përputhje me punën e bërë tashmë në kuadrin e Agjencisë Evropiane të Mbrojtjes dhe në koherencë të plotë me NATO-n: mbrojtja ajrore dhe raketore; sistemet e artilerisë, duke përfshirë aftësitë e goditjes me precizion të thellë; raketa dhe municione; drone dhe sisteme anti-drone; mundësuesit strategjikë, përfshirë në lidhje me mbrojtjen e hapësirës dhe infrastrukturës kritike; lëvizshmëria ushtarake; kibernetike; inteligjenca artificiale dhe lufta elektronike;
g) nënvizon se mbrojtja e të gjithë kufijve tokësorë, ajrorë dhe detarë të BE-së kontribuon në sigurinë e Evropës në tërësi, veçanërisht për sa i përket kufirit lindor të BE-së, duke marrë parasysh kërcënimet që vijnë nga Rusia dhe Bjellorusia;
h) përveç kësaj, duke marrë parasysh kërcënimet në pjesën tjetër të kufijve të BE-së, thekson rëndësinë e mbrojtjes së tyre;
i) thekson rëndësinë e grumbullimit më sistematik të kërkesës, harmonizimit të kërkesave dhe prokurimit të përbashkët me synimin për të reduktuar kostot e përgjithshme, për të garantuar standardizimin dhe ndërveprueshmërinë dhe për t’i ofruar industrisë evropiane, duke përfshirë SME-të dhe kompanitë me kapital të mesëm, parashikueshmëri më të madhe, si dhe për të kontribuar në një treg që funksionon mirë për industrinë e mbrojtjes dhe do të mobilizonte më mirë investimet e mbrojtjes private;
j) fton Agjencinë Evropiane të Mbrojtjes, me Përfaqësuesin e Lartë, Komisionin dhe Shtetet Anëtare, që të shqyrtojnë me shpejtësi proceset e duhura për këtë qëllim;
k) fton bashkëligjvënësit të përfundojnë negociatat për Programin Evropian të Industrisë së Mbrojtjes (EDIP) sa më shpejt të jetë e mundur;
l) nënvizon rëndësinë e mbështetjes së vazhdueshme për kërkimin, inovacionin dhe zhvillimin nëpërmjet Fondit Evropian të Mbrojtjes;
m) i bën thirrje Komisionit dhe bashkë-ligjvënësve që të vazhdojnë me shpejtësi punën për thjeshtimin e kuadrit ligjor dhe administrativ, veçanërisht për prokurimin publik, bashkëpunimin në industri, kërkesat për leje dhe raportim, me qëllim që të adresohen të gjitha pengesat dhe pengesat që pengojnë një rritje të shpejtë të industrisë së mbrojtjes, duke përfshirë për NVM-të dhe kompanitë e mesme. Në këtë kontekst, Këshilli Evropian fton Komisionin që t’i japë përparësi një omnibusi të thjeshtimit specifik të mbrojtjes.
4. Këshilli Evropian rikujton gjithashtu se një Bashkimi Evropian më i fortë dhe më i aftë në fushën e sigurisë dhe mbrojtjes do të kontribuojë pozitivisht në sigurinë globale dhe transatlantike dhe është plotësues i NATO-s, e cila mbetet, për ato shtete që janë anëtare të saj, themeli i mbrojtjes së tyre kolektive. Ai fton shtetet anëtare që janë gjithashtu aleatë të NATO-s që të koordinohen përpara Samitit të NATO-s në qershor 2025. Këshilli Evropian nënvizon rëndësinë e punës së bashku me partnerë jo-BE me mendje të njëjtë.
5. Sa më sipër nuk paragjykon karakterin specifik të politikës së sigurisë dhe mbrojtjes të disa shteteve anëtare dhe merr parasysh interesat e sigurisë dhe mbrojtjes të të gjitha Shteteve Anëtare, në përputhje me Traktatet.
6. Këshilli Evropian pret me padurim Librin e Bardhë për të Ardhmen e Mbrojtjes Evropiane, duke përfshirë këtu elementë dhe opsione të mëtejshme që synojnë të rrisin ndjeshëm financimin për mbrojtjen evropiane dhe të forcojnë bazën teknologjike dhe industriale të mbrojtjes evropiane.
7. Këshilli Evropian do t’i rikthehet kësaj çështjeje në takimet e tij të marsit dhe qershorit.
