Shkruar nga mediumi italian, Gazetta Dello Sport
Vende të ndryshme, zakone të ndryshme. Në kufirin mes Afganistanit dhe Pakistanit, ku lufta dhe dhuna janë pjesë e përditshme e jetës, sundon Pashtunwali. Për popullsinë lokale pashtune, ky është një kod etik që vjen përpara çdo gjëje tjetër – madje edhe urrejtjes fisnore. Ai përfshin mikpritjen, pritjen dhe respektin për çdo vizitor.
Edhe Shqipëria ka diçka të ngjashme, nga e cila përfitoi edhe AC Milan në negociatat për transferimin e Ardon Jasharit. Quhet besa.
Besa është një parim thelbësor i traditës shqiptare, që përfaqëson fjalën e dhënë, nderin personal dhe besueshmërinë e individit. Ajo është e dallueshme, por plotësuese ndaj konceptit nder, ose nderi i familjes. Të dy këta nocione burojnë nga një kulturë ku identiteti dhe reputacioni shoqëror mbështeten mbi respektin për kodet morale të përbashkëta. Këtu “nderi” nuk duhet ngatërruar me kuptime negative apo kriminale, si te “njerëzit e nderit” në mafie, por lidhet ngushtë me integritetin dhe përgjegjësinë: besa është një premtim që nuk mund të thyhet.
Gjatë shekujve kur Kanuni – kodi zakonor shqiptar – ishte në fuqi, si besa ashtu edhe nderi kishin vlerë të mirëfilltë ligjore. Për këtë arsye, edhe sot, për shumë shqiptarë, një shtrëngim duarsh ose fjala e dhënë vlejnë sa një firmë në kontratë. Sipas raportimeve, mesfushori zviceran me origjinë shqiptare i ka dhënë fjalën AC Milanit dhe ka luftuar me vendosmëri për ta mbajtur atë, duke refuzuar oferta më të larta financiare nga klube si Brugge.
Edhe në Shqipërinë e sotme, larg mentalitetit të Kanunit, një nga fyerjet më të rënda është të të quajnë “pabesë” – një akuzë që i ngjan termave të rëndë latinë infidus dhe perfidus, shumë më ofenduese se barasvlerësit e tyre modernë. Falë besës, Shqipëria shpëtoi shumë hebrenj gjatë Holokaustit, duke fituar titullin “Të Drejtë midis Kombeve”. Dhe falë besës – për t’u kthyer te futbolli – Allegri më në fund siguroi mesfushorin e tij.
