Ajo që filloi si një luhatje e lehtë në janar, është transformuar në një krizë serioze të kostos së jetesës deri në nëntor të vitit 2025 në Kosovë. Të dhënat më të fundit na vizatojnë spitale të frikshme rritjeje: inflacioni është pothuajse katërfishuar brenda njëmbëdhjetë muajve
Indeksi i Harmonizuar i Çmimeve të Konsumit i Agjencisë së Statistikave të Kosovës tregon përshkallëzim të çmimeve: nga një normë vjetore prej 1,5 për qind në janar, inflacioni pothuajse u katërfishua, duke arritur në 5,3 për qind në nëntor, ndërsa rritja mujore në nëntor ishte 0,4 për qind.
Kjo rritje ka prekur veçanërisht ushqimet bazë, energjinë dhe një sërë shërbimesh, duke e kthyer një valë të lehtë çmimesh në fillim të vitit në një presion enorm dhe të vazhdueshëm mbi buxhetet familjare.
Sipas raportit për muajin nëntor, kulmi vjetor i rritjes u shënua pikërisht në këtë muaj, me 5,3 për qind krahasuar me nëntorin 2024. Një muaj më parë, në tetor, inflacioni vjetor ishte 5,1 për qind, me një rritje mujore 0,6 për qind.
Rritja u ushqye në masë të madhe nga produktet bazike. Pemët pësuan një rritje vjetore 16,1 për qind në nëntor dhe 15,3 për qind në tetor. Mishi u shtrenjtua duke arritur 13,7 për qind rritje vjetore në nëntor. Qumështi, djathi dhe vezët shënuan rritje dyshifrore prej 10,5 për qind në nëntor.
Një rritje e lartë gjatë gjithë vitit është vërejtur gjithashtu te kafja, çaji dhe kakaoja. Ky grup nisi janarin me 14,6 për qind rritje vjetore dhe arriti një kulm prej 18,2 për qind në qershor, ndërsa në nëntor çmimet mbetën shumë të larta me 14,0 për qind rritje vjetore.
Kjo tregon se përtej ushqimeve tradicionale bazë, edhe artikujt e konsumit të përditshëm urban po kontribuojnë në ndjesinë e përgjithshme të shtrenjtimit.
Energjia elektrike, nga ana tjetër, ishte një nga faktorët kryesorë të inflacionit në gjysmën e dytë të vitit. Në tetor, energjia elektrike u shtrenjtua me 20,3 për qind krahasuar me një vit më parë, ndërsa në nëntor rritja vjetore ishte 15,5 për qind. Rritje shënuan edhe lëndët e ngurta djegëse, si drutë e zjarrit dhe peleti, me 9,6 për qind në nëntor.
Për të kuptuar rritjen eksponenciale drejt niveleve të larta të fundvitit, mjafton të ndiqet trajektorja e inflacionit vjetor gjatë 2025-s: 1,5 për qind në janar; 1,7 për qind në shkurt; 2,9 për qind në mars; 3,0 për qind në prill; 3,6 për qind në maj; 4,3 për qind në qershor dhe korrik; 4,5 për qind në gusht; 4,7 për qind në shtator; 5,1 për qind në tetor; dhe 5,3 për qind në nëntor.
