Në një kohë kur vdekjet nga aksidentet rrugore në Bashkimin Evropian kanë rënë me 3% në vitin 2024, ato vazhdojnë të jenë tragjedi të përditshme në zonat metropolitane.

Megjithatë, Helsinki ka regjistruar një arritje të jashtëzakonshme, asnjë vdekje në rrugë gjatë gjithë vitit.

Sipas Politico, në vitin 2023 në qytetet e BE-së ndodhën 7,807 vdekje në rrugë, me Berlinin që regjistroi 55 viktima dhe Brukselin nëntë, transmeton Gazeta Express.

Megjithëse Helsinki është një nga kryeqytetet më të vogla të BE-së, me rreth 690,000 banorë, zona metropolitane e tij ka një popullsi prej afro 1.5 milionësh, të cilët përdorin çdo ditë të gjitha mjetet e transportit publik dhe privat.

Sipas Ronni Utriänen, inxhinier trafiku në Drejtorinë e Mjedisit Urban të qytetit, ky sukses është rezultat i një sërë faktorësh, por më i rëndësishmi është ulja e kufijve të shpejtësisë. Ai citon të dhëna sipas të cilave rreziku i vdekjes së një këmbësori përgjysmohet nëse shpejtësia e makinës bie nga 40 në 30 km/h. Për këtë arsye, që prej vitit 2021, autoritetet vendosën kufizime më të ulëta shpejtësie në shumicën e zonave të banuara dhe në qendrën e qytetit.

Masat u mbështetën nga instalimi i 70 kamerave të reja për kontrollin e shpejtësisë dhe një strategji policimi që ndjek politikën kombëtare “Vizioni Zero”, e cila synon eliminimin e të gjitha vdekjeve dhe lëndimeve serioze në rrugë.

Sipas të dhënave nga Liikenneturva, agjencia kombëtare e sigurisë rrugore e Finlandës, vdekjet në rrugët e Helsinkit janë në rënie të vazhdueshme që prej fillimit të kësaj strategjie.

Një transformim urban përtej statistikave

Autoritetet e Helsinkit janë përpjekur gjatë pesë viteve të fundit të ripërsërisin “mrekullinë” e vitit 2019, kur për herë të parë nuk u regjistrua asnjë vdekje e këmbësorëve apo çiklistëve në rrugët e qytetit.

Sipas Utriänen, kjo arritje është rezultat i një strategjie afatgjatë zhvillimi urban, të mbështetur në të dhëna dhe dizajn inteligjent të hapësirave publike. Në shumë pjesë të qytetit, rrugët janë ngushtuar, janë mbjellë pemë dhe është krijuar një mjedis që nxit kujdes më të madh nga shoferët. Kjo ndjesi vizuale e kompleksitetit urban e bën më të vështirë lëvizjen me shpejtësi të lartë në zonat e banuara.

Në të njëjtën kohë, Helsinki ka investuar ndjeshëm në infrastrukturën për këmbësorë dhe çiklistë, duke ndërtuar një rrjet shtigjesh biçikletash prej mbi 1,500 kilometrash. Transporti publik është përforcuar me automjete pa karbon dhe është siguruar financim nga Banka Evropiane e Investimeve për ndërtimin e një linje të re tramvaji.

Statistikat flasin vetë

Utriänen tha se përmirësimet në infrastrukturë dhe planifikimin urban kanë ndihmuar në uljen e përdorimit të makinave, çka ka sjellë një rënie drastike të aksidenteve të rënda. Ndërmjet viteve 2003 dhe 2023, numri i lëndimeve në trafikun rrugor në qytet ra nga 727 në vetëm 14.

Model për Bashkimin Evropian

Suksesi i Helsinkit nuk ka kaluar pa u vënë re në Bruksel, ku Komisioni Evropian po bën presion mbi shtetet anëtare për të përmbushur objektivin e vendosur në vitin 2018: uljen me 50% të vdekjeve në rrugë deri në vitin 2030.

Komisioneri i Transportit, Apostolos Tzitzikostas, theksoi më herët këtë vit se shumica e vendeve anëtare nuk janë në rrugën e duhur për ta arritur këtë qëllim. Por modeli i Helsinkit tregon se me politika të zgjuara, veprim konkret dhe përkushtim të qëndrueshëm, vizioni për rrugë pa viktima është i realizueshëm