Ne kalojmë mesatarisht katër orë në ditë përpara ekranit të telefonit, duke e kontrolluar kudo nga tavolina e darkës në dhomën e gjumit, madje edhe në tualet.
Duam apo jo, këto objekte të pajetë – të cilat as që ekzistonin në përditshmëri deri në fund të viteve 1990 – tani kërkojnë më shumë vëmendje sesa marrëdhëniet tona më domethënëse.
Nuk është për t’u habitur, ne gjithnjë e më shumë po kërkojmë të çlirohemi nga një cikël i lëvizjeve të pakuptimta ose, më konkretisht, nga ai refleks për të arritur tek telefonat tanë pa e konsideruar fare se çfarë është ajo që duam të shohim. Kur shqyrton pse shumica prej nesh janë kaq të fiksuar, ekspertë të tillë si Chamath Palihapitiya, ish-Zv.President i Facebookut, priren të fajësojnë “qarqet e reagimeve të drejtuara nga dopamina”, që shumë aplikacione të mediave sociale janë krijuar qëllimisht për t’i shkaktuar.
Ndërsa shkenca vërtet tregon se telefonat aktivizojnë të njëjtin qark shpërblimi nervor brenda nesh si një automat, faktorë të tjerë janë gjithashtu në lojë. I pyetur në lidhje me çështjen e varësisë nga mediat sociale në një event të drejtpërdrejtë në Seattle këtë javë, neuroshkencëtari i njohur i Stanford-it, Dr. Andrew Huberman, tregoi gishtin tek i ashtuquajturi “efekti i pulës së hipnotizuar”.
Nëse ndiheni të emocionuar në pritje të përdorimit të telefonit tuaj ose kur jeni në një aplikacion të mediave sociale, po merr formë ndikimi i sistemit të dopaminës. “Por nëse e gjeni veten duke lëvizur pa menduar dhe nuk po bën asgjë për ju, ju po e zbrisni atë grup valësh [dopaminën] poshtë”, tha Dr Huberman.
Me fjalë të tjera, sapo lirimi i dopaminës, i lidhur me çdo gjë që po bëni në telefonin tuaj, shterohet, efekti i varësisë fillon me të vërtetë.
Për të shmangur përhapjen e kësaj, Dr Huberman sugjeron që telefoni të fiket për disa orë çdo ditë.
Profesori rekomandoi që të gjithë të bëjnë të njëjtën gjë, të paktën një orë në ditë. Por ai gjithashtu paralajmëroi se ta bësh këtë nuk do të jetë e lehtë, për shkak të mënyrës se si telefonat janë të lidhur me pritshmëritë e njerëzve rreth ndërlidhjes. “Është tepër e vështirë [kur e fik telefonin tim], njerëzit realisht mërziten,” tha ai.
Kjo për shkak se, shpjegoi ai, ne të gjithë operojmë nga një hartë bashkëngjitjeje e përbërë nga hapësira (ku janë njerëzit), koha (kur do t’i shohim përsëri) dhe afërsia (ndjenjat e intimitetit). “Telefoni na ka lejuar të prekim këtë hartë të hapësirës, kohës dhe afërsisë, e cila përcakton të gjitha lidhjet tona në një bazë shumë të rregullt,” tha Dr Huberman. “Pra, ju mund të kuptoni pse është kaq e vlefshme për njerëzit që njihni.”
Me këtë në mendje, fikja e telefonit tuaj për një orë çdo ditë mund të jetë një arritje më e vështirë nga sa duket. Mund të provoni edhe disa nga marrëdhëniet tuaja më të ngushta, duke e bërë këtë. Por shpërblimi – të qenit në gjendje t’i shpëtojmë atij zakoni të pakuptimtë të shpalosjes online, kaq shumë prej nesh e kryejnë tani si një refleks – do të jetë më se e vlefshme. (Stylist)
