Ndërsa Evropa hyn në një fazë të re të investimeve masive në mbrojtje, dilema thelbësore është: të mbështetet te teknologjia amerikane apo të fuqizojë industrinë ushtarake të kontinentit?
Për 23 shtetet që janë pjesë e BE-së dhe NATO-s, angazhimi për të shpenzuar 3.5% të PBB-së në mbrojtje përkthehet në rreth 270 miliardë euro shtesë në vit.
Shumica e këtyre fondeve shkojnë për pajisje ushtarake dhe rekrutim, shkruan Euractiv.
Por vendimi i madh është se ku do të investohen këto para: në blerje nga jashtë apo në ndërtimin e kapaciteteve të brendshme?
Armatimi amerikan i avancuar, por i shtrenjtë
Pajisje si F-35 dhe sistemi Patriot janë shumë të kërkuara.
Një bateri Patriot kushton rreth 1 miliard dollarë dhe çdo raketë 4 milionë.
Disa shtete, si Polonia, kanë zgjedhur këtë rrugë duke përparuar shpejt në modernizimin e ushtrisë së tyre.
Zhvillimi vendor më ekonomik dhe strategjikisht i qëndrueshëm
Alternativa evropiane, si sistemi SAMP/T, ofron zgjidhje të ngjashme me kosto më të ulët.
Franca, Spanja dhe Gjermania janë ndër vendet që shtyjnë për pavarësi strategjike, përmes projekteve si FCAS, një avion luftarak i gjeneratës së ardhshme.
Polonia: përparësi shpejtësisë, jo bashkëpunimit evropian
Varshava ka dyfishuar buxhetin e saj ushtarak dhe ka bërë blerje të mëdha nga SHBA dhe Koreja e Jugut, shpesh duke anashkaluar projektet e përbashkëta evropiane.
Kjo ka ngritur shqetësime për mungesën e kohezionit strategjik brenda BE-së dhe NATO-s.
Rreziqet e varësisë nga SHBA
Rikthimi i mundshëm i Trump dhe paqartësitë për angazhimin amerikan ndaj mbrojtjes së Evropës kanë nxitur debat për varësinë afatgjatë nga SHBA.
Kritika gjithashtu ngrihen ndaj objektivave të NATO-s që bazohen në PBB, duke stimuluar më shumë shpenzime sesa ndërtim të kapaciteteve reale.
Rritja e çmimeve dhe sfidat në zinxhirin e furnizimit
Pushtimi i Ukrainës nga Rusia ka katërfishuar çmimet e municioneve.
Linjat evropiane të prodhimit janë të ngadalta, ndërsa furnitorët amerikanë dhe aziatikë dorëzojnë më shpejt.
Kjo rrit presionin ndaj vendeve që duan rezultate të menjëhershme.
