Së fundmi, ‘Financial Times’ i ka kushtuar një artikull Shqipërisë dhe pritjes që vendi ynë i bëri afganëve. Kryeredaktori Alec Russell ka vizituar vendin tonë pas 30 vitesh nga hera fundit kur vizitoi Tiranën.
Në këtë artikull nuk mund të mungonte një intervistë me kryeministri Edi Rama i cili mes të tjerash është pyetur se çfarë dëshiron të shkruhet në gurin e tij të varrit. Rama ka theksuar se nëse do të kishte një epitaf në gurin e varrit të tij, ajo do të ishte: “Piktori më i mirë midis kryeministrave – dhe kryeministri më i mirë midis piktorëve”.
‘Financial Times’ veçon edhe zyrën e kryeministrit të mbuluar me stilolapsa, ku ai pikturon teksa dëgjon gazetarin i cili e pyet për strehimin e afganëve në Shqipëri por edhe për pasionin e tij për pikturën.
Njeriu që mori vendimin për të marrë afganët është ulur pas një tavoline të madhe prej druri në Tiranë të mbuluar me qindra, fjalë për fjalë qindra, shkumësa me ngjyra dhe stilolapsa. Muret e zyrës së tij janë të zbukuruara me skicat dhe karikaturat abstrakte të tij. Edi Rama, kryeministri i Rilindjes së Shqipërisë, është një ish-profesor arti, i cili në mënyrë të jashtëzakonshme ka vazhduar të ekspozojë punën e tij edhe gjatë kohës që ishte kryeministër. Kur e pyes pse ai udhëhoqi rrugën për të bërë vullnetarë për të pranuar afganët – në një takim të NATO-s disa muaj para rënies së Kabulit – ai duket pak i acaruar nga sugjerimi im i nënkuptuar se ai bëri diçka të veçantë.
“Pse? Pse çfare? Nuk bëhet fjalë për t’u dhënë strehë njerëzve në përgjithësi. Bëhet fjalë për këtë popull të veçantë, popullin e Afganistanit, dhe jo të gjithë ata, por ata që u angazhuan në [ndërtimin] e një Afganistani më të mirë.” Më saktësisht, thotë ai, ai tha në takimin e NATO-s se duhej të bënin plane për afganët që do të konsideroheshin “tradhtarë” nga talebanët.
“Ne kemi qenë atje. Për ne lufta, arratisja nga regjimet kasapi, nuk është Netflix,” thotë ai, duke kujtuar luftën e Kosovës në vitin 1999, kur gjysmë milioni kosovarë ikën në Shqipëri. Ai sapo ishte tërhequr nga karriera e tij në lulëzim si artist në Paris për t’u bërë ministër i kulturës – hyrja e tij në politikë.
Tani ai është në mandatin e tij të tretë në detyrë. Që nga fundi i viteve 1990, kur Shqipëria ishte emërtim i çrregullimit, ajo është kthyer në një nyje stabiliteti në Ballkanin Perëndimor. Në muajt e fundit Rama ka qenë i hapur duke i kërkuar rajonit t’i rezistojë propozimeve nga Rusia dhe Kina. Përkundrazi, ai beson në mbajtjen e besimit në idenë e anëtarësimit në BE, pavarësisht vonesave të pafundme në procesin e anëtarësimit.
“Ne kemi konsumuar të gjitha historitë e dashurisë më parë dhe martesat,” thotë ai në një referencë të nënkuptuar për aleancat e epokës komuniste të Shqipërisë me Rusinë dhe Kinën, të cilat të dyja u refuzuan përfundimisht si mjaft të ashpër. “Pra, ne jemi duke kërkuar për një martesë të re.”
Kur e pyes se si gjen kohë për të pikturuar duke drejtuar një vend, përsëri ngre një vetull. “Unë nuk gjej kohë,” thotë ai. “Unë kurrë nuk pikturoj veçmas nga ajo që bëj çdo ditë, që është puna ime, në këtë tryezë. Kur jam në takime ndërkombëtare vizatoj duke marrë pjesë. Njerëzit ndonjëherë kanë përshtypjen se nuk po dëgjoj, ose nuk më intereson çfarë thonë, gjë që nuk është e vërtetë. Njerëzit që vizatojnë gjatë takimeve, kanë më shumë fokus në atë që diskutohet – dhe janë më pak të stresuar nga ajo që diskutohet.”
Nëse do të kishte një fjalë në gurin e varrit të tij, do të donte të ishte piktor apo kryeministër? “Do të ishte piktori më i mirë midis kryeministrave – dhe kryeministri më i mirë midis piktorëve.