Babagjyshi erdhi në Qytet

Babagjyshi Erdhi në Qytet

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, i Sjell Vlerësime Diasporës

Nju Jork, 12 korrik 2025

Duket se po bëhet një praktikë e zakonshme për Presidentët e Shqipërisë dhe të Kosovës të japin një koleksion vlerësimesh anëtarëve të diasporës. Shpesh të ndikuar nga preferencat ose objektivat personale, këto njohje jepen pavarësisht nëse marrësit i meritojnë vërtet ato. Ky trend filloi me ish-Presidentin e Shqipërisë Ilir Meta, i cili, gjatë një ftese nga organizata VATRA për darkën e tyre vjetore, solli një thes me vlerësime. Ai i shpërndau këto çmime një përzierjeje individësh që e meritonin, atyre që e meritonin më pak dhe ndoshta edhe disa që duhej të ishin shpallur persona non grata për shkak të veprimeve të tyre potencialisht të pazbuluara.

Në mënyrë të ngjashme, ditën tjetër, Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, nderoi aktivistët shqiptaro-amerikanë në Nju Jork me dekorata dhe medalje presidenciale gjatë një takimi informal në restorantin e Bruno Selimajt. Ky vlerësim synonte të vlerësonte përpjekjet e tyre në rritjen e ndërgjegjësimit midis audiencës amerikane dhe promovimin e Kosovës në skenën ndërkombëtare gjatë viteve 1990. Vlen të përmendet se restoranti i Bruno Selimajt historikisht ka funksionuar si një ambasadë jozyrtare për shqiptarët në Amerikë, veçanërisht gjatë kohërave sfiduese. Ai ka pritur anëtarë të kongresit, senatorë dhe figura të tjera kyçe nga politika amerikane, të cilët kanë qenë mbështetës të palëkundur të kauzës shqiptare. Përveç kësaj, atje janë zhvilluar shumë takime midis aktivistëve të komunitetit dhe përfaqësuesve të qeverisë amerikane, duke e bërë ndoshta një vend të përshtatshëm për këtë ngjarje.

Gjatë ceremonisë, Presidenti Osmani i dha një personi “Urdhrin e Pavarësisë”, trembëdhjetë me “Urdhrin e Hasan Prishtina”, shtatë me “Urdhrin e Ibrahim Rugovës”, shtatë me “Medalje Presidenciale” dhe një me “Urdhrin e Anton Çetës”. Duke mos qenë i njohur me ligjet që rregullojnë çmimet dhe dekorimet në Kosovë, dhe duke mos dëgjuar më parë për disa nga këto tituj, u bëra kurioz se kur këto çmime u njohën zyrtarisht nga qeveria e Kosovës. Munda të gjej vetëm disa urdhra zyrtarë: 1) Hero i Kosovës, 2) Urdhri i Lirisë, 3) Urdhri i Pavarësisë dhe 4) Urdhri i Adem Jasharit, Luftëtar i Lirisë. Lidhur me medaljet presidenciale, gjeta të dokumentuara edhe: 1) Medaljen Presidenciale të Meritave, 2) Medaljen Ushtarake për Shërbime në Kosovë, 3) Medaljen e Meritës nga Ministria e Punëve të Brendshme dhe 4) Medaljen e Meritës së Kryqit të Kuq. Me sa duket, edhe çmimet e tjera të shpërndara në këtë aktivitet janë miratuar si çmime zyrtare, megjithëse të dhënat mund të mos jenë përditësuar ende.

Sa i përket miratimit dhe deklaratës zyrtare nga Kuvendi i Republikës së Kosovës në lidhje me dekorimet dhe deklaratat e bëra nga Presidenti i Republikës së Kosovës, Ligji Nr. 04/L-70 u miratua më 21 dhjetor 2011. Qëllimi i këtij ligji ishte të rregullonte ligjërisht dhënien dhe heqjen e dekoratave nga Presidenti i Kosovës për qytetarët e Republikës së Kosovës, personat juridikë, qytetarët e huaj dhe organizatat e ndryshme të dalluara për meritat e tyre të veçanta ndaj Republikës së Kosovës dhe interesave të saj.

Duhet të dëshmoj se hulumtimi im ka qenë disi sipërfaqësor, duke u mbështetur vetëm në atë që kam gjetur në internet, dhe ndoshta janë miratuar ligje ose ndryshime më të fundit. Bazuar në shqyrtimin tim paraprak, duket se çmimet e dhëna ditën tjetër nuk u trajtuan mirë dhe mund të mos kenë qenë në përputhje me ligjin. Megjithatë, një ngjarje e tillë ishte e pritur prej kohësh, duke marrë parasysh kontributet që dha diaspora gjatë viteve 1990, e cila ishte koha më e vështirë për Kosovën. Por siç thonë, më mirë vonë sesa kurrë. Dua të përgëzoj të gjithë marrësit e çmimeve të tyre. Ndërsa nuk jam i befasuar nga ata që u përfshinë në listën e fituesve të çmimeve, jam më i befasuar nga ata që u përjashtuan, përfshirë edhe veten time. Shumica e emrave në listë më janë të njohur pasi kemi punuar së bashku në aktivitete dhe ngjarje të ndryshme të organizuara nga diaspora. Disa individë, sinqerisht, janë të sapoardhur që filluan aktivitetet e tyre vetëm pas pavarësisë së Kosovës, dhe të tjerë as nuk i njoh sepse tani jam në pension dhe nuk jam më pjesëmarrës aktiv në çështjet e komunitetit.

Duhet të theksoj se ata që nuk përfshihen në këtë listë janë kryesisht individë ose organizata të shqiptarëve nga Mali i Zi, të cilët, në fakt, kanë kontribuar më shumë, veçanërisht në aspektin e ndihmës financiare. E di këtë sepse, në shumicën e rasteve, unë isha ai që menaxhoi fondet. Gjithashtu e pranoj se individët nga Kosova që mund të kenë dhënë kontribute të konsiderueshme përmes kanaleve private shpesh kanë qenë më pak aktivë në kanalet zyrtare, por në fund të fundit kanë përfituar më shumë nga Kosova. Kjo është arsyeja pse disa anëtarë të këtij grupi mund të ndihen me fat që kanë përfituar nga çlirimi i Kosovës dhe mbështesin ata që i ndihmuan të fitonin këto përfitime. Ndërkohë, të tjerët mund të kërkojnë thjesht njohje dhe të jenë të kënaqur me marrjen e një çmimi, duke treguar pak shqetësim për situatën aktuale. Duhet theksuar se ata që kontribuan ndërsa merrnin pagesa në një formë apo në një tjetër nuk kanë të njëjtën peshë si ata që dhanë pa interes. Kur bëhet fjalë për punën bamirëse, unë nuk besoj në quid pro quo – “diçka për diçka”. Për më tepër, unë i përmbahem parimit se ndershmëria është politika më e mirë kur bëhet fjalë për të folur hapur. Prandaj, nuk më habit që disa mund të mos e vlerësojnë qasjen time të drejtpërdrejtë; megjithatë, jam pajtuar me shprehjen e vjetër se ata që thonë të vërtetën shpesh e gjejnë veten të izoluar dhe të vetmuar.

Si intelektual me mbi pesëdhjetë vjet përvojë, e ndiej si detyrë qytetare të informoj çdo zyrtar qeveritar në Shqipëri ose në Kosovë kur ata veprojnë – qoftë me qëllim apo pa qëllim – në mënyra që nuk janë në përputhje me ligjin ose me interesat më të mira të kombit. Prandaj, ndihem i detyruar t’i sjell në vëmendje Presidentes së Kosovës domosdoshmërinë e rishikimit të procesit të dhënies së dekoratave, veçanërisht procedurave të miratimit. E konsideroj Presidenten Osmani me respektin më të lartë dhe besoj fuqimisht se ajo dhe Kryeministri Kurti po bëjnë një punë të shkëlqyer. Megjithatë, jam i vetëdijshëm se shumë vendime u delegohen anëtarëve të stafit të cilëve mund t’u mungojnë njohuritë e mjaftueshme ose mund të nxiten nga interesa personale, duke rezultuar potencialisht në hapa të gabuar.

Edhe pse nuk kam kërkuar kurrë njohje, publicitet ose çmime për veprimet e mia, gjithmonë kam vepruar nga një ndjenjë detyre, të cilën besoj se është përgjegjësi e çdo qytetari të nderuar. Duke thënë këtë, duhet të pranoj se u habita nga mungesa e emrit tim, së bashku me disa të tjerë. Në rastin tim, mund të spekuloj vetëm se kontributet e mia të rëndësishme për kauzën shqiptare, duke filluar në shkollën e mesme, mund ta kenë bërë komisionin e përzgjedhur të besojë se unë nuk i përkas atij grupi marrësish. Nga ana tjetër, mosveprimi mund të ketë qenë një mbikëqyrje e vërtetë nga një individ i ri dhe i painformuar, ose mund të jetë motivuar nga arsye më pak të mira. Duke pasur parasysh që zakonisht nuk e promovoj veten ose arritjet e mia, do të jap një përmbledhje të shkurtër të kontributeve të mia për kauzën shqiptare dhe për Kosovën për ata që mund të mos jenë të njohur me punën time.

Për ata që nuk janë të njohur me prejardhjen time ose me kontributet e mia për kauzën shqiptare gjatë gjithë udhëtimit tim profesional, do të doja të përshkruaj shkurtimisht disa aspekte kryesore, duke filluar që nga vitet e shkollës së mesme në Ulqin:

1. Si anëtar i gjeneratës së parë të nxënësve në Gjimnazin që mësohej në gjuhën shqipe, u angazhova në mënyrë aktive në promovimin e ndërgjegjësimit kombëtar në Ulqin duke organizuar ngjarje dhe shfaqje kulturore. Kjo përfshinte një përkujtim zyrtar të 500-vjetorit të vdekjes së Gjergj Kastriotit-Skënderbeut, si dhe pjesëmarrjen në një festival të mbajtur në Gjokovë, Kosovë, në nder të tij. Ndërsa këto ngjarje mund të duken të zakonshme sot, ato ishin monumentale në atë kohë, duke shënuar festimin e parë të këtij lloji, përfshirë ngritjen e flamurit shqiptar, i cili edhe sot rregullohet me ligj. 2. Gjatë udhëtimit tim në Shtetet e Bashkuara, në vitin 1990, unë ndihmova emigrantët e tjerë në Itali me regjistrimin dhe dokumentacionin e nevojshëm për zhvendosjen e tyre.

3. Me të mbërritur në Shtetet e Bashkuara, megjithëse fokusi im kryesor ishte në arsimimin dhe ndjekjen e qëllimeve të mia në karrierë, unë gjithashtu i kushtova kohë dhe përpjekje prodhimit dhe drejtimit të programit të parë të rregullt televiziv në New York të quajtur “Shkendia”, në bashkëpunim me TV Prishtina dhe të sponsorizuar kryesisht nga Bruno Selimaj. Fatkeqësisht, pas trazirave në Prishtinë, Ambasada Jugosllave në Uashington, së bashku me Konsullatën në Nju Jork, ndërhynë, duke kërkuar një ndryshim të emrit të programit dhe ndoshta të përmbajtjes së tij, gjë që unë e refuzova, duke çuar në dorëheqjen time.

4. Në vitin 1994, u bashkova me Turhan Tiranën për të themeluar Fondacionin Kulturor Shqiptaro-Amerikan (FAKSH) me qëllim mbështetjen e studentëve shqiptarë që studiojnë në Shtetet e Bashkuara. Mjerisht, pas ngjarjeve të vitit 1997 në Tiranë, të cilat shkaktuan një eksod të konsiderueshëm të shqiptarëve, na u desh të ndryshonim fokusin tonë kryesor. Fondacioni ka organizuar dhe vazhdon të mbajë simpoziume dhe festivale ndërkombëtare të muzikës klasike si në Ulqin ashtu edhe në Nju Jork. Në atë kohë, organizata shërbeu si një ombrellë për organizata të tjera të paregjistruara si “Motrat Qiriazi” dhe “Ana e Malit”, e cila në fakt ishte një degë e FAKSH-së.
5. Pas një aktiviteti për mbledhje fondesh në Nju Jork që synonte mbledhjen e donacioneve për rinovimin e Ambasadës Shqiptare në Uashington, lindi ideja që komuniteti të organizohej për të lobuar në Uashington, DC, dhe për të informuar zyrtarët e qeverisë amerikane rreth situatës në Kosovë. Kjo iniciativë përfshinte ish-Ambasadorin e SHBA-së në Shqipëri, z. Ryerson, Domenick Scaglione, mua dhe udhëheqës të tjerë të komunitetit. Pas diskutimeve të gjera rreth strukturës së organizatës me udhëheqësit e komunitetit, u vendos përfundimisht të krijohej një prani në Uashington, DC. Si pasojë, Këshilli Kombëtar Shqiptaro-Amerikan (NAAC) u themelua në vitin 1996 në zyrën e AACF-së të vendosur në One Dag Hammarskjöld Plaza në New York City. Misioni kryesor i NAAC ishte të vepronte si një entitet i marrëdhënieve me publikun që mbronte shqiptarët dhe të bashkëpunonte në mënyrë proaktive me zyrtarët e qeverisë amerikane për të parandaluar ngjarjet katastrofike dhe spastrimin etnik që po ndodhnin në Kosovë. Nuk u desh shumë kohë që NAAC të shfaqej si një organizatë kryesore që mbronte interesat e shqiptarëve, veçanërisht në lidhje me Kosovën, duke u bërë grupi më përfaqësues dhe profesional si në Uashington ashtu edhe në New York City. Falë përpjekjeve të NAAC-së, UÇK-ja u hoq nga lista e zezë, gjë që përfundimisht çoi në ndërhyrjen ushtarake të Shteteve të Bashkuara dhe NATO-s për të mbrojtur popullin e Kosovës dhe për ta çliruar atë nga dhuna serbe. Jam krenar që kam luajtur një rol të rëndësishëm në themelimin e kësaj organizate dhe që kam shërbyer në pozicione kyçe si anëtar i bordit, si dhe kryetar i komiteteve të financave dhe emërimeve.
6. Pas shpërthimit të armiqësive në Kosovë, lindi nevoja për të siguruar fonde për të ndihmuar viktimat dhe popullatat e prekura. Duke pasur parasysh urgjencën e situatës, ne vendosëm të përdornim një organizatë ekzistuese të fjetur të quajtur “Fondet e Ndihmës për Kosovën”. Megjithatë, shqetësimet në lidhje me sigurinë – që rrjedhin nga kërcënimet aktuale ose të perceptuara – më shtynë mua, si anëtar i bordit dhe kryetar i komitetit të financave, të hapja një llogari bankare në LBS Bank në New York, ku isha i punësuar. Ne përdorëm adresën e bankës si adresën zyrtare postare për donacione. Vlen të përmendet se jo të gjithë në bankë e mbështetën këtë vendim, por ata nuk ndërhynë. Falë mbulimit mediatik dhe paraqitjeve të Gari Kokallarit në platforma të ndryshme, ne mblodhëm me sukses afërsisht 800,000 dollarë, kryesisht nga donatorë amerikanë. Të gjitha fondet u morën dhe u regjistruan siç duhet nga banka, dhe në fund të vitit, bordi mori pasqyra financiare të audituara nga një nga firmat më të mira të kontabilitetit në Nju Jork. Drejtori ynë Ekzekutiv, Avni Mustafaj, mbikëqyri shpërndarjen e të gjitha fondeve në Kosovë.

7. Përveç këtyre iniciativave, unë mbështeta organizata të tjera në përpjekjet e tyre për mbledhjen e fondeve, të tilla si “Ana e Malit”, së bashku me disa fushata të tjera ad hoc. Organizata “Ana e Malit” mblodhi rreth 200,000 dollarë, dhe në dy raste, unë u bashkova me Presidentin e atëhershëm, Xheladin Zeneli, për të shpërndarë çekë prej 50,000 dhe 100,000 dollarësh, përkatësisht. Gjithashtu bëra donacione të konsiderueshme në para në përpjesëtim me të ardhurat e mia.
8. Kohët e fundit, më ftuan të bashkohesha me bordin e Universitetit Amerikan të Kosovës (AUK/RIT) për të shërbyer si kryetar i komitetit të financave, duke ndihmuar universitetin të shmangte kolapsin financiar për shkak të humbjeve të vazhdueshme, të cilën e pranova. Duke u mbështetur në përvojën time të gjerë si Drejtor i Operacioneve dhe Drejtor i Financave të organizatave fitimprurëse në të cilat isha i punësuar, së bashku me kualifikimet e mia CPA, isha në gjendje ta drejtoja universitetin përsëri në të zezë përmes ristrukturimit të brendshëm. Megjithatë, regjistrimi mbeti një sfidë për shkak të vështirësive ekonomike në Kosovë. Pasi shërbeva si Drejtor i Financave për tetë vjet dhe kalova dy vitet e fundit edhe si Zëvendëskryetar, isha i kënaqur që e lashë universitetin në një gjendje të qëndrueshme. Jo vetëm që kjo punë u krye pro bono, por anëtarët e bordit dhanë edhe kontribute personale financiare për të ndihmuar universitetin të kalonte krizën e tij financiare. Sot, AUK/RIT qëndron si një nga historitë e mëdha të suksesit të Kosovës.

9. Për 23 vjet, shërbeva në bordet e Fondit Shqiptaro-Amerikan të Ndërmarrjeve (AAEF), Bankës Shqiptare të Shqipërisë (ABA) dhe Fondacionit Shqiptaro-Amerikan të Zhvillimit (AADF). Fillimisht, isha kryetar i komitetit të investimeve dhe më vonë, u bëra kryetar i komitetit të auditimit. Isha i nderuar të isha i vetmi shqiptar i emëruar nga Presidenti Clinton në bordin e AADF-së, i cili u krijua sipas Aktit SEED (Mbështetje për Demokracinë e Evropës Lindore) për të promovuar zhvillimin e sektorit privat. Përveç përgjegjësive të mia si anëtar i bordit, ndjeva një detyrim të fortë për të përfaqësuar interesat e kombit shqiptar, duke i dhënë gjithmonë përparësi mirëqenies së popullit tonë.

10. Aktualisht, unë dhe gruaja ime jemi të përkushtuar për të promovuar turizmin dhe trashëgiminë kulturore shqiptare në shkallë globale. Jemi gati të lançojmë produkte dhe platforma të reja për të për të çuar më tej objektivat tona. Përveç kësaj, herë pas here shkruaj artikuj që trajtojnë çështjet kombëtare të shqiptarëve, duke analizuar sfidat dhe duke sugjeruar zgjidhje të mundshme.

Aktivitetet e përmendura më sipër ofrojnë vetëm një përmbledhje të shkurtër të angazhimit tim qytetar dhe janë të destinuara për ata që mund të mos më njohin; ato nuk përfshijnë të gjitha kontributet e mia në detaje. Çdo gjë që kam arritur buron nga një ndjenjë detyre si qytetar i mirë, dhe jo nga një dëshirë për njohje ose lëvdata. Unë nuk kërkoj çmime; ia lë lexuesve të përcaktojnë nëse i meritoj ato. Megjithatë, besoj se kam marrë tashmë mjaftueshëm njohje dhe lëvdata për të zgjatur një jetë dhe për të kontribuar në trashëgiminë time pasi të jem larguar.

Si një ekzekutive, gjithmonë kam mbështetur praktikat më të mira në të gjitha përpjekjet. Pa u dukur si profesor, do të doja të përshkruaja procesin e dhënies së dekoratave në Shtetet e Bashkuara. Duke vënë në dukje se qasja e qeverisë së Kosovës duket se pasqyron politikën e SHBA-së, i kërkoj Presidentes Osmani të rivlerësojë dhe përditësojë këtë proces për të siguruar që ai të jetë në përputhje me ligjet dhe rregulloret e përcaktuara nga qeveria e saj. Çmimet Presidenciale mund t’i referohen nderimeve të ndryshme të dhëna nga vende të ndryshme, por në këtë kontekst, ato i përkasin konkretisht Shteteve të Bashkuara. Ja disa shembuj kryesorë:

Medalja Presidenciale e Lirisë: E themeluar në vitin 1963, Medalja Presidenciale e Lirisë është një nga çmimet më të larta civile në Shtetet e Bashkuara. Ajo nderon individë që kanë dhënë kontribute të rëndësishme për interesat kombëtare të SHBA-së, paqen botërore ose përpjekjet kulturore. Marrësit mund të përfshijnë individë nga fusha të ndryshme si politika, shkenca, kultura dhe sporti. Çmimi njeh “kontributet e merituara” për kombin dhe njerëzimin. Nominimet zakonisht vijnë nga publiku, anëtarët e Kongresit ose figura të tjera të shquara, por vendimi përfundimtar i takon Presidentit.

Medalja Presidenciale e Qytetarëve: Kjo medalje u jepet nga Presidenti individëve që kanë kryer vepra shembullore shërbimi për vendin ose bashkëqytetarët e tyre. Marrësit duhet të demonstrojnë një angazhim për të ndihmuar të tjerët ose për të dhënë kontribute të rëndësishme në shërbimin publik. Ngjashëm me Medaljen e Lirisë, nominimet mund të dorëzohen nga publiku ose zyrtarët qeveritarë, me vendimin përfundimtar që i takon Presidentit.

Nderime Kombëtare të Shteteve të Bashkuara: Këto përfshijnë çmime të ndryshme, të tilla si Çmimi Presidencial për Ekselencë në Matematikë dhe Mësimdhënie Shkencore, i cili njeh mësuesit e shquar në këto fusha. Të nominuarit zakonisht duhet të shfaqin përsosmëri në mësimdhënie, mentorim dhe angazhimin e studentëve në matematikë dhe shkencë. Çmimet shpesh administrohen përmes agjencive të ndryshme federale dhe kërkojnë vlerësime të hollësishme.

Kriteret e Përgjithshme për të Gjitha Çmimet Presidenciale Fituesit e çmimeve duhet të shfaqin aftësi ose shërbime të jashtëzakonshme në fushat e tyre përkatëse. Kontributet e tyre duhet të kenë një ndikim të rëndësishëm dhe pozitiv në shoqëri ose në komb. Përveç kësaj, kandidatët shpesh frymëzojnë të tjerët përmes veprimeve dhe arritjeve të tyre. Një temë e përbashkët përfshin theksin në shërbimin publik, përfshirjen e komunitetit ose kontributet në kauzat sociale.

Procesi i përzgjedhjes për kandidatët që marrin çmime presidenciale në Shtetet e Bashkuara zakonisht përfshin disa hapa, duke përfshirë nominimet, shqyrtimin dhe miratimin përfundimtar. Ndërsa procesi i saktë mund të ndryshojë në varësi të çmimit specifik, këtu është një skicë e përgjithshme që ilustron se si zgjidhen kandidatët për çmime të mëdha presidenciale si Medalja Presidenciale e Lirisë dhe Medalja Presidenciale e Qytetarëve:

Nominimet

Kandidatët për disa çmime presidenciale mund të nominohen nga publiku, anëtarët e Kongresit ose organizatat. Individët mund të paraqesin nominime për kandidatët që e meritojnë bazuar në arritjet dhe kontributet e tyre. Për çmimet e lidhura me fusha specifike (siç janë arsimi ose shkenca), organizatat ose institucionet profesionale gjithashtu mund të paraqesin nominime.

Shqyrtimi paraprak

Pas mbledhjes së nominimeve, një komitet shqyrtimi paraprak – shpesh i përbërë nga ekspertë ose përfaqësues nga fushat përkatëse – vlerëson dorëzimet për të siguruar që ato plotësojnë kriteret e pranueshmërisë dhe paraqesin një rast të konsiderueshëm për njohje. Të nominuarit zakonisht duhet të paraqesin dokumentacion mbështetës, duke përfshirë CV-në e tyre, detaje rreth kontributeve të tyre dhe letra rekomandimi.

Vlerësimi dhe Rekomandimi

Komiteti i shqyrtimit kryen një vlerësim më të detajuar të arritjeve të kandidatëve dhe ndikimit të kontributeve të tyre. Kjo përfshin vlerësimin se si puna e tyre përputhet me vlerat e lidhura me çmimin specifik. Pas një vlerësimi të plotë, komiteti përpilon një listë të kandidatëve të rekomanduar së bashku me provat mbështetëse.

Miratimi Përfundimtar

Vendimi përfundimtar merret nga Presidenti në detyrë, i cili mund të mbështetet te këshilltarët ose komitetet specifike për të ofruar njohuri mbi kandidatët e rekomanduar. Pasi të zgjidhen marrësit, Presidenti shpall fituesit dhe zakonisht mbahet një ceremoni zyrtare për t’i nderuar ata. Proceset e nominimit dhe përzgjedhjes janë përgjithësisht konfidenciale për mbrojnë kandidatët dhe ruajnë integritetin e procesit. Shpesh bëhen përpjekje për të siguruar që përzgjedhja pasqyron një gamë të larmishme kontributesh dhe prejardhjesh. 

Në përmbledhje

Ndërsa kriteret specifike mund të ndryshojnë në varësi të çmimit, qëllimi kryesor i çmimeve Presidenciale është të njohin dhe nderojnë kontributet e jashtëzakonshme në shoqëri, shërbimin publik dhe përsosmërinë në fusha të ndryshme. Procesi i përzgjedhjes së kandidatëve për këto çmime përfshin hapa të shumtë, duke përfshirë nominimet, shqyrtimin dhe vlerësimin e plotë, dhe miratimin përfundimtar nga Presidenti. Kjo qasje shumështresore synon të sigurojë që marrësit e meritojnë vërtet nderin, duke pasur një ndikim domethënës në shoqëri dhe duke ilustruar parimet që përfaqësojnë çmimet.