Britania e Madhe dhe SHBA-të kanë arritur një marrëveshje mbi tarifat për disa mallra të tregtuara midis vendeve.
Tarifat e përgjithshme prej 10% të Presidentit Donald Trump mbi importet nga vendet e botës ende vlejnë për shumicën e mallrave të Mbretërisë së Bashkuar që hyjnë në SHBA.
Por marrëveshja ka ulur ose hequr tarifat për disa nga eksportet e Mbretërisë së Bashkuar, duke përfshirë makinat, çelikun dhe aluminin.
Ja një vështrim i shpejtë se çfarë përfshihet në marrëveshje.
Kjo nuk është një marrëveshje tregtare
Trump deklaroi në mediat sociale se ky njoftim do të ishte një “marrëveshje e madhe tregtare” – nuk është.
Ai nuk ka autoritetin për të nënshkruar llojin e marrëveshjes së tregtisë së lirë që India dhe Mbretëria e Bashkuar finalizuan më parë këtë javë – kjo i takon Kongresit.
Kongresi do të duhet të miratojë një marrëveshje tregtare, e cila do të zgjasë më shumë se pauza 90-ditore në fuqi për disa nga tarifat e Trump.
Kjo është një marrëveshje që ka përmbysur ose ulur disa nga ato tarifa për mallra të caktuara.
Janë vetëm elementët fillestarë të një marrëveshjeje të ngushtë, do të duhen muaj të tërë negociatash dhe dokumentesh ligjore që do të pasojnë.
Tarifat e makinave ulen me 10%
Trump kishte vendosur taksa importi prej 25% për makinat dhe pjesët e makinave që hynin në SHBA, përveç taksave ekzistuese prej 2.5%.
Kjo është ulur në 10% për një maksimum prej 100,000 makinash në Mbretërinë e Bashkuar, që përputhet me numrin e makinave që Mbretëria e Bashkuar eksportoi vitin e kaluar.
Por çdo makinë e eksportuar mbi atë kuotë do t’i nënshtrohet një takse importi prej 27.5%. Makinat janë eksporti më i madh i Mbretërisë së Bashkuar në SHBA – me një vlerë prej rreth 9 miliardë paundësh vitin e kaluar.
Jaguar Land Rover, i cili eksporton pothuajse një të katërtën e makinave të tij në SHBA, tha se marrëveshja “siguron siguri më të madhe për sektorin tonë”.
Por udhëheqësit e industrisë së makinave i kanë thënë BBC-së se kuota mund të vendosë në mënyrë efektive një kufi për numrin që ata mund të eksportojnë në mënyrë konkurruese.
Mbretëria e Bashkuar aktualisht vendos një taksë prej 10% mbi importet e makinave nga SHBA-ja, por nuk është e qartë nëse ka ndonjë ndryshim në këtë drejtim.
SHBA-të kanë kërkuar më parë që taksa të ulet në 2.5%, dhe Kancelarja Rachel Reeves kishte lënë të kuptohet se është e hapur për një ulje të tillë.
Trump njoftoi gjithashtu se motorët dhe pjesët e aeroplanëve Rolls-Royce do të mund të eksportohen nga Mbretëria e Bashkuar në SHBA pa tarifa.
Asnjë tarifë për çelikun dhe aluminin
Një tarifë prej 25% për importet e çelikut dhe aluminit në SHBA që hyri në fuqi në mars është hequr.
Ky është një lajm i mirë për firma të tilla si British Steel, e cila u vu nën kontrollin e qeverisë ndërsa luftonte për të qëndruar në funksionim
Megjithatë, Shtëpia e Bardhë tha se do të vendoste një kuotë mbi “tarifat e kombit më të favorizuar për çelikun dhe aluminin në Mbretërinë e Bashkuar dhe disa produkte derivate të çelikut dhe aluminit”.
Aktualisht është e paqartë se sa nga këto produkte do të jetë në gjendje të eksportojë Mbretëria e Bashkuar në SHBA sipas këtij sistemi kuotash pa paguar më shumë.
Është gjithashtu e paqartë nëse heqja e tarifave do të zbatohet për produktet derivate të çelikut dhe nëse do të përfitojë vetëm çeliku i shkrirë dhe i derdhur në Mbretërinë e Bashkuar.
Mbretëria e Bashkuar eksporton një sasi relativisht të vogël çeliku dhe alumini në SHBA, rreth 700 milionë paund në total.
Megjithatë, tarifat mbulojnë edhe produktet e bëra me çelik dhe alumin, duke përfshirë gjëra të tilla si pajisjet e palestrës, mobiljet dhe makineritë.
Këto vlejnë shumë më tepër, rreth 2.2 miliardë paund, ose rreth 5% e eksporteve të Mbretërisë së Bashkuar në SHBA vitin e kaluar.
Organi i industrisë Steel UK tha se kishte “një numër pengesash që duheshin kapërcyer përpara se sektori i çelikut në Mbretërinë e Bashkuar të mund të shohë përfitimet e kësaj marrëveshjeje”.
Thuhej se firmat duhej të dinin se cilat kushte të zinxhirit të furnizimit duhet të përmbushen, cilat janë kuotat dhe kur ato hyjnë në fuqi.
Farmaceutika enigma e madhe
Ende nuk dihet se çfarë do të bihet dakord për produktet farmaceutike, me Mbretërinë e Bashkuar që thotë se puna do të vazhdojë për këtë dhe tarifat e mbetura reciproke.
SHBA-të thanë se të dy vendet do të “negociojnë menjëherë rezultatet e trajtimit preferencial në mënyrë të konsiderueshme për produktet farmaceutike”.
Produktet farmaceutike janë një eksport i madh për Mbretërinë e Bashkuar kur bëhet fjalë për tregtinë me SHBA-në – vitin e kaluar shitjet e këtyre produkteve arritën në 6.6 miliardë paund, duke e bërë atë eksportin e dytë më të madh të Mbretërisë së Bashkuar në SHBA.
Është gjithashtu eksporti i katërt më i madh i Amerikës në Mbretërinë e Bashkuar, me vlerë 4 miliardë paund vitin e kaluar.
Shumica e vendeve, përfshirë SHBA-në, vendosën pak ose aspak tarifa për ilaçet e gatshme, si pjesë e një marrëveshjeje që synonte mbajtjen e ilaçeve të përballueshme. Presidenti nuk ka njoftuar ende ndonjë kufizim tregtar për ilaçet.
Nuk ka ndryshim në taksën e shërbimeve dixhitale
Në këtë marrëveshje nuk pati asnjë ndryshim në taksën prej 2% të shërbimeve dixhitale të Mbretërisë së Bashkuar dhe duket se kjo është një pikë ngërçi.
Bizneset që drejtojnë media sociale, motorë kërkimi ose tregje online duhet ta paguajnë atë nëse marrin më shumë se 500 milionë paund në të ardhura globale dhe 25 milionë paund nga përdoruesit e Mbretërisë së Bashkuar çdo vit.
Por ky prag përmbushet lehtësisht nga gjigantët amerikanë të teknologjisë si Meta, Google, Apple.
Mbretëria e Bashkuar thuhet se fitoi gati 360 milionë paund nga firmat amerikane të teknologjisë nëpërmjet taksës në vitin e saj të parë.
Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar tha se kishte “rënë dakord të punonte për një marrëveshje tregtare dixhitale”.
Por qeveria amerikane tha se ishte “e zhgënjyer që Mbretëria e Bashkuar nuk ishte e gatshme të binte dakord për të adresuar plotësisht taksën”.
“Është diskriminuese, e pajustifikuar dhe duhet të hiqet menjëherë”, tha ajo.
Asnjë rënie në standardet ushqimore
Eksportet e mishit të viçit nga SHBA-ja në Mbretërinë e Bashkuar i ishin nënshtruar një tarife prej 20% brenda një kuote prej 1,000 tonësh metrikë. Sipas dokumentit të Shtëpisë së Bardhë, Mbretëria e Bashkuar e ka hequr këtë tarifë dhe e ka rritur kuotën në 13,000 tonë metrikë.
Në këmbim, Mbretërisë së Bashkuar i është dhënë e njëjta kuotë me një normë më të ulët në përputhje me vendet e tjera.
Më e rëndësishmja, nuk do të ketë dobësim të standardeve ushqimore të Mbretërisë së Bashkuar për importet si pjesë e kësaj marrëveshjeje, tha deklarata e qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar, duke këmbëngulur se mishi amerikan i trajtuar me hormone nuk do të depërtojë në tregun e Mbretërisë së Bashkuar.
Shumë fermerë amerikanë përdorin hormonet e rritjes si një pjesë standarde të prodhimit të tyre të mishit të viçit, diçka që u ndalua në Mbretërinë e Bashkuar dhe Bashkimin Evropian në vitet 1980.
SHBA-të më parë kanë kërkuar një lehtësim të rregullave për produktet e tyre bujqësore, përfshirë mishin e viçit nga bagëtitë të cilave u janë dhënë hormone rritjeje.
Kjo është një fushë ku Mbretëria e Bashkuar ka zgjedhur harmoninë me BE-në – dhe “rivendosjen e Brexit”-it të ardhshëm me BE-në – në vend të SHBA-së.
Tarifa për etanolin që vjen në Mbretërinë e Bashkuar nga SHBA-të është hequr gjithashtu.
Unioni Kombëtar i Fermerëve tha se përfshirja e “një vëllimi të konsiderueshëm të bioetanolit [një karburant i rinovueshëm i prodhuar nga të korrat] në marrëveshje ngre shqetësime për fermerët britanikë të tokave të punueshme”.
