Ekziston një interes dypartiak në angazhimin e Washingtonit në Ballkanin Perëndimor dhe në ofrimin e mbështetjes ekonomike dhe të tjera për aspiratat e tij evropiane, thanë senatorët Jeanne Shaheen dhe Chris Murphy, anëtarë të Komitetit për Marrëdhëniet me Jashtë.

Ata folën për Zërin e Amerikës në gjuhën serbokroate pas një debati në të cilin Gabriel Escobar, i dërguari special i administratës amerikane për Ballkanin, riinformoi anëtarët e Kongresit për Ballkanin Perëndimor.

Diplomati dhe senatorët amerikanë diskutuan sfidat kryesore afatgjata dhe aktuale në rajon, që nga korrupsioni dhe integriteti i rrezikuar i Bosnje-Hercegovinës, pastaj dialogu i ngecur ndërmjet Serbisë dhe Kosovës e deri te ndikimi negativ i Kinës dhe Rusisë.

“Është e vërtetë që Ballkani Perëndimor është i ekspozuar ndaj ndikimit malinj rus dhe kinez. Kur flasim për Rusinë – ajo nuk është as ndër dhjetë partnerët kryesorë të rëndësishëm tregtarë në Ballkanin Perëndimor”, kujtoi Escobari, duke shtuar se çështja kryesore është energjia, transmeton Zeri.info.

“Në fushën e sigurisë energjetike, ne kemi inkurajuar Serbinë që të kërkojë alternativa ndaj gazit rus, duke përfshirë burimet e ripërtërishme dhe gazin natyror të lëngshëm. Ka pasur gjithashtu disa përparime. Për sa i përket ndikimit politik, Serbia gjatë vitit të kaluar ka qenë më në përputhje me politikën e Bashkimit Evropian – duke përfshirë mosnjohjen e Krimesë. Kur bëhet fjalë për Kinën – ne inkurajojmë reforma dhe transparencë më të madhe në lidhje me proceset që u dhanë kompanive kineze një avantazh ndaj kompanive evropiane dhe amerikane”, tha Escobari në seancë.

Ndikimi i Kinës dhe Rusisë është një nga çështjet që shqetëson senatorët amerikanë. Jeanne Shaheen, kryetare e nënkomitetit për Evropën dhe sigurinë rajonale, para të cilit u diskutua për Ballkanin, i tha “Zërit të Amerikës” se Shtetet e Bashkuara mund ta kundërshtojnë atë ndikim në disa mënyra.

“Së pari, për të adresuar çështjen e dezinformatave që po përhapen, sepse njerëzit duhet të dëgjojnë faktet dhe çfarë po ndodh realisht. Të vazhdojmë të ofrojmë mbështetje ekonomike dhe të inkurajojmë zhvillimin e suksesshëm të sektorit privat. Gjatë kërkimit patëm një diskutim të mrekullueshëm për energjinë, sepse një pjesë e madhe e Ballkanit Perëndimor varet nga energjia ruse. Prandaj, ne duhet të ndihmojmë në krijimin e mundësive të reja për energji të pastër dhe burime të tjera. Dhe një numër i madh kompanish në Shtetet e Bashkuara do të jenë të interesuara për investime të tilla dhe bashkëpunim me vendet në rajon në këtë fushë”, tha Shaheen, transmeton Zeri.info

Edhe senatorja Shaheen, sikurse Escobari, beson se korrupsioni është një nga problemet kryesore në rajon. Senatori demokrat Chris Murphy i tha “Zërit të Amerikës” se nevojitet përparim i mëtejshëm në Ballkan në luftën kundër këtij problemi dhe në sundimin e ligjit.

“Shumë vende në Ballkanin Perëndimor po shkojnë në drejtimin e gabuar. Dhe kjo nuk është rastësi, duke pasur parasysh faktin se Evropa aktualisht po e vështirëson anëtarësimin e vendeve të Ballkanit. Ne duhet të zgjidhim problemin midis Bullgarisë dhe Maqedonisë së Veriut, sepse kjo do të tregojë se nëse bëni përparim, nëse jeni të përkushtuar ndaj sundimit të ligjit dhe rregullave të BE-së, mund të bashkoheni dhe të jeni ende pjesë e BE-së. Shtetet e Bashkuara duhet të kenë një prani të fortë në rajon dhe kjo është arsyeja pse unë isha në seancën dëgjimore sot. Është e qartë se ka një interes dypartiak për të qëndruar shumë të angazhuar në Ballkan dhe për të mbështetur miqtë tanë atje”, tha Senatori Murphy.

Ai shton se Shtetet e Bashkuara kanë një të dërguar të mirë special, se do të dëshironte që më shumë anëtarë të Kongresit dhe administratës të vizitojnë Ballkanin dhe të rrisin alokimet për programin e USAID-it për të financuar më shumë projekte në rajon.

Zyrtarët amerikanë folën edhe për nevojën që Serbia dhe Kosova të vazhdojnë bisedimet dhe Gabriel Escobar tha se Shtetet e Bashkuara mbështesin themelimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe (AKSHS).

“Pavarësisht se Gjykata Kushtetuese ka vendosur që pjesë të caktuara nuk janë plotësisht të harmonizuara – askund nuk thuhet se vetë Asociacioni është antikushtetues. Pra, është në kontekstin e dialogut ndërmjet Kosovës dhe Serbisë që të vendoset se si do të duket e gjitha. Ne nuk duam që ajo të jetë diçka si Republika Serbe – por u kemi kërkuar autoriteteve të Kosovës të marrin në konsideratë modele që ata besojnë se mund të jenë të pajtueshme. Të cilat nuk do të cenonin sovranitetin apo funksionalitetin e tyre”, ka thënë Escobari.

Senatorët, me të cilët foli “Zëri i Amerikës”, shpresojnë që Kosova dhe Serbia të vazhdojnë dialogun dhe kompromisin.

“Është mënyra më e mirë për të arritur një zgjidhje – për të qëndruar në tryezën e bisedimeve, për të zgjidhur çështjet. Nuk është e lehtë, por është në interesin afatgjatë të të dy vendeve”, thotë senatorja Shaheen.

“Sigurisht, ne do të dëshironim të shohim përparim në bisedimet ndërmjet Serbisë dhe Kosovës dhe kjo do të kërkojë një kompromis si në Beograd ashtu edhe në Prishtinë”, tha kolegu i saj, Murphy.

Senatorët amerikanë duan gjithashtu të shohin rolin konstruktiv të Beogradit në rajon.

“Serbia mund të jetë një forcë për të mirë ose një forcë përçarëse. Ne do të donim të vazhdonim ta mbështesnim atë teksa është e orientuar kah anëtarësimi në BE dhe Perëndimi, ta inkurajojmë për ta bërë këtë, dhe për të qenë një forcë që do të mbështeste ato përpjekje në pjesën tjetër të rajonit”.

Gjatë diskutimit, senatorët ishin më të interesuar për situatën në Bosnje dhe Hercegovinë në dritën e, sipas mendimit të tyre, përpjekjeve të Milorad Dodikut për të ndarë Republikën Serbe, e cila, sipas senatores Shaheen, nuk është në interesin e Beogradit.

Shaheen beson se Serbia mund të mësojë disa mësime nga kriza ukrainase.