Stresi bashkëkohor vazhdon të jetë i përhapur, i vazhdueshëm dhe i fshehtë, sepse rrjedh kryesisht nga kërcënimet psikologjike se sa fizike.
Ai është i lidhur me reaksione të rrënjosura dhe të menjëhershme mbi të cilat nuk kemi kontroll që fillimisht janë projektuar për të qenë të dobishme.
Ekziston konsensusi pothuajse universal se stresi është një problem shëndetësor i përmasave epidemike. Stresi konsiderohet fjalë për fjalë si “Epidemia Shëndetësore e Shekullit të 21-të” nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (WHO).
Po pse stresi është kaq i përhapur?
Ndoshta faktori kryesor pas epidemisë së stresit është padituria. Ne thjesht e kemi pranuar këtë lloj stresi si “pjesë e jetës”.
Sigurisht, ne nuk mund ta parandalojmë stresin. Por… stresi është i poshtër.
Kur jemi të stresuar, ndodhin disa reaksione: bebet e syrit shtrëngohen, enët e gjakut ngushtohen, rritet niveli i zemrës, frymëmarrja bëhet e dobët etj. Por, me të vërtetë nuk mendojmë për të. Ne e përjetojmë dhe e lëmë të kalojë.
Por kjo përgjigje e zakonshme “auto-pilot” ka pasoja, veçanërisht në qoftë se nivelet e stresit të një personi janë të larta dhe kanë qenë për një kohë të gjatë.
Stresi, është vrasësi #1 i qenieve njerëzore. Stresi kronik lidhet me të gjashtë shkaqet kryesore të vdekjes:
– sëmundje të zemrës
– kanceri
– Sëmundjet e mushkërive
– aksidentet
– ceroza e mëlçisë
– vetëvrasje
10 SHENJAT KRYESORE TË STRESIT
Siç u tha më lart, stresi ka një mënyrë të veten për të na “mbytur”. Ai nxit një përgjigje autonome që shumica e njerëzve i kushtojnë pak vëmendje.
1. Vështirësi në marrjen e vendimeve
Stresi ndërhyn në aftësinë e dikujt për të marrë vendime, veçanërisht nëse një vendim ka një pasojë domethënëse. Stresi gjithashtu ndikon negativisht në atë se si dikush e percepton rrezikun dhe shpërblimin.
2. Më shumë konflikte për partnerin tuaj
Është fakt që kur njëra palë e marrëdhënies është e stresuar, me patjetër do të ndikojë tek tjetri. Për shkak të efekteve fizike dhe psikologjike të stresit, konfliktet siç janë argumentimi, fajësimi dhe kritikat shfaqen shpejt.
3. Ndryshimi në oreks
Hormonet përgjegjëse për oreksin ose nxisin dikë që të mbingopet ose e bëjnë të uritur. Leptin dhe grelin janë dy hormone që rregullojnë oreksin. I pari ushqen dëshirën për të ngrënë, ndërsa kjo e fundit krijon një ndjenjë të ngopjes (plotësisë).
Përafërsisht dy të tretat e njerëzve të stresuar kronikë hanë, ndërsa pjesa tjetër janë më të prirur për t’u larguar nga tryeza.
4. Ndjeheni i lodhur
Stresi nis veprimtarinë nervore të trurit në lodhje. Ritmet e zemrës dhe të frymëmarrjes rriten. Nëse truri lejohet të mbetet në këtë gjendje, e cila konsumon një sasi disproporcionale të rezervave energjetike të trupit, rezultati shpesh është një mendje dhe trup i lodhur.
5. Vetëbesim i ulët
Ndërsa shpjegimi i saktë është pak i errët, ekziston një korrelacion ndërmjet hormoneve të stresit dhe simptomave depresive. Një shembull i kësaj marrëdhënieje është tendenca e njerëzve të stresuar kronikë për të treguar një vetëvlerësim më të ulët.
6. Përqëndrimi dhe problemet me memorien
Nëse një individ nuk bën asgjë për nivelin e lartë të stresit, ai rrezikon të zhvillojë stres kronik.
Kur kjo ndodh, aftësia e trurit tonë për të “harmonizuar” shpërqëndrimet zvogëlohet, duke penguar aftësinë e tyre për t’u përqendruar. Lirimi i shpejtë i hormoneve të kortizolit në hipokampus dëmton gjithashtu kujtesën.
7. Të qenit i paduruar dhe i acaruar
Ky efekt anësor i stresit vjen në pjesën më të vjetër të trurit njerëzor: amigdala. Stresi aktivizon amygdala. Truri e percepton stresin si frikë.
8. Ndryshimet në gjumë
Për Fondacionin Kombëtar të Gjumit, “… njerëzit që janë nën stres të konsiderueshëm mund të kenë pagjumësi. Stresi shkakton pagjumësi duke e bërë të vështirë të rënit në gjumë dhe të qëndrojë në gjumë (për shkak të hormoneve të stresit të ngritur në gjak) … (dhe) zbutja e stresit duhet të lehtësojë pagjumësinë. ”
9. Të ndjerit më pak socialë
Siç është e dukshme, stresi ngatërrohet me bilancat delikate të kimikateve, të cilat janë shumë të rëndësishme për shëndetin dhe mirëqenien e përgjithshme.
Tërheqja sociale (dmth. izolimi) ndodh më së shpeshti kur një person ka trajtuar nivele jashtëzakonisht të larta të stresit për një periudhë të konsiderueshme. Kjo mund t’i atribuohet një lloj mosbalance kimike, ndoshta edhe depresioni ose ankthi.
10. Rritja e përdorimit të alkoolit, nikotinës dhe substancave të tjera
Stresi është një përgjigje psikologjike që askujt nuk i pëlqen ta përjetojë. Për të lehtësuar këtë përgjigje të tmerrshme, disa njerëz zgjedhin të vetë-shërohen nëpërmjet përdorimit të alkoolit, nikotinës ose substancave të tjera.
Në afat të gjatë, përdorimi i këtyre substancave mund të bëhet një varësi. Ndërsa përdoret si një “shërim” i shpejtë, abuzimi i vazhdueshëm i substancave të dëmshme mund të përkeqësojë çdo problem shëndetësor.