Prof. Dr. Dr. Halil Krasniqi, expert i shëndetësisë
Nga sot e tutje lejohet pirja e kanabisit. Që nga mesnata, mbajtja dhe konsumimi i kanabisit është i ligjshëm për të rriturit në Gjermani, duke iu nënshtruar disa kushteve. Ligji përkatës i kanabisit hyri në fuqi më 1 prill, të cilin koalicioni partiak e kishte shtyrë megjithë rezistencën e madhe nga partitë opozitare, institucionet e ndryshme dhe shoqatat siciale por edhe nga mjekësia, gjykatat dhe policia. Ministri i Shëndetësisë gjermane arriti të mbron përsëri vendimin e tij duke u shprehur se. “Sot ne po i japim fund një politike të dështuar ndalimi,” dhe se kjo është një mundësi historike. “Që tani e tutje ne kombinojmë një alternativë reale ndaj tregut të zi me mbrojtjen më të mirë të fëmijëve dhe të rinjve. Gjërat nuk mund të vazhdonin si më parë”, shtoi ministri. Masat për parandalimin e varësisë Qeveria argumenton se konsumi i kanabisit është rritur pavarësisht ndalimit, se tregu i zi është dukshëm në rritje dhe se kanabisi i blerë atje mund të shoqërohet me ngritje të madhe të rreziqeve shëndetësore. Përmbajtja e përbërësit aktiv është e panjohur dhe mund të përmbajë aditivë dhe papastërti toksike.
Tani, si hap i parë, posedimi, kultivimi privat dhe konsumimi i sasive të caktuara të kanabisit do të lejohet për të rriturit. Nga korriku, në një hap të dytë, të ashtuquajturat shoqata kultivuese do të lejohen të kultivojnë kanabis në kushte strikte nën kontrollin e shtetit dhe ta shpërndajnë atë tek anëtarët e tyre. Në të njëjtën kohë, ligji parashikon masa për parandalimin e varësisë. Dënime për shkelje të rregullorës Tani me hyrjë në fuqi, kanabisi do të zhduket nga lista e substancave të ndaluara në Aktin e Narkotikëve. Njerëzit më të vjetër se 18 vjeç tani lejohen të mbajnë deri në 25 gramë drogë në publik, dhe maksimumi 50 gramë lejohet në shtëpi. Gjithashtu ju lejohet të keni deri në tre bimë kanabisi në shtëpi. Pirja e drogë s/ jointit lejohet tani në publik, por jo pranë fëmijëve dhe të rinjve, shkollave, çerdheve, këndeve të lojërave dhe fushave sportive dhe jo në zonat e këmbësorëve gjatë ditës. Shkeljet mund të dënohen me gjoba të rënda. Transmetimi i drogës – me përjashtim të klubeve – mbetet një vepër e dënueshme, veçanërisht nëse kalohet te të miturit ekziston rreziku i burgimit. Kanabisi mbetet i ndaluar për të rinjtë nën 18 vjeç. Kjo tashmë lejohet Çfarë lejohet dhe çfarë jo (ende)? Pyetjet dhe përgjigjet më të rëndësishme në lidhje me legalizimin e kanabisit.
Sa Cannabis mund të kultivohet ? Individët e rritur privatë lejohen të kultivojnë kanabis për konsumin e tyre. Projektligji parashikon që atyre t’u jepet vetëm 30 gramë në muaj. Ekziston gjithashtu një kufi më i rreptë për përmbajtjen e THC. Ata mund të mbjellin deri në tre bimë. Mund ta kultivojn në shtëpinë e tyre ose në kopsht. Megjithatë, ka disa detaje që duhen marrë parasysh, për shembull, bimët nuk duhet të mbahen të aksesueshme për fëmijët dhe të rinjtë. Përveç individëve privatë, kultivimi së shpejti do të jetë i mundur edhe për shoqatat e kultivimit apo “klubet sociale”. Më pas ata mund të japin deri në 50 gram në muaj deri në 500 anëtarët e tyre. Klubet duhet të themelohen nga 1 korriku i këtij viti. Ku mund të blihet Droga?
Shitjet komerciale mbeten të paligjshme për momentin. Klubet nuk duhet të punojnë komercialisht. Megjithatë, në të ardhmen, tregtia gjithashtu mund të bëhet e mundur, të paktën në një shkallë të ngushtë dhe të kufizuar rajonalisht. Në një hap të dytë, sipas planeve të qeverisë germane, prodhimi komercial dhe shpërndarja komerciale e kanabisit për qëllime rekreative do të testohet gjithashtu në rajone model. Megjithatë, për këtë nevojitet një proces i veçantë legjislativ. Bashkitë e para tashmë kanë shprehur interes për t’u bërë një rajon model kanabisi, por detajet janë ende të paqarta.
Cilat janë efektet e kanabisit?
Përbërësi aktiv që shkakton ndjenja dehëse kur konsumohet kanabis është tetrahidrokanabinoli, ose shkurt THC. Substanca lidhet me receptorët kanabinoidë të trupit dhe mund të shkaktojë ndjenja të forta, euforie dhe relaksi. Por kjo substanc gjithashtu vepron si një përmirësues i humorit – për emocionet negative, si dhe ato pozitive. Konsumi gjithashtu mund të shkaktojë ndjenja frike dhe paniku, madje duke u përshkallëzuar në paranojë. Nuk mund të përjashtohen dëmtimet afatshkurtëra të kujtesës dhe humbjes se pë rqendrimit, si dhe halucinacionet, çrregullimit të ritmit të zemrë s, të përzierat dhe marramendja të shoqë ruara me dë më neurologjikë qe shkaktojnë varë si konsumi të drogës. Konsumimi afatgjatë mund të çojë në pasoja të rënda psikologjike, fizike dhe sociale, si psikoza dhe shizofrenia. Mënyra se si funksionon kanabisi në raste individuale varet, ndër të tjera, nga lloji i konsumit, përmbajtja e THC dhe disponimi i personit që e konsumon atë. Një është gjithashtu e mundur. Duhet theksuar se konsumi i drogës mbetet i rrezikshëm edhe tani pas legalizimit. Si funksionon në të vërtetë kanabisi? Për shembull, nëse ishim në gatishmëri për shkak të një situate kërcënuese, ka një proces të caktuar në trup që qetëson përsëri sistemin nervor. Vetë kanabinoidet e trupit çlirohen. Këto më pas ngjiten në vendet lidhëse në tru, receptorët CB. Për shembull, zemra udhëzohet të rrahë përsëri më ngadalë. Kur një person konsumon drogë substanca të këqija, THC nga nyja lidhet në këta receptorë. Dhe jo vetë kanabinoidet e trupit. THC dëmton vetë proceset e trupit, për shembull duke penguar lirimin e neurotransmetuesve që bartin informacion nga një qelizë nervore në tjetrën pa asnjë arsye. THC rrit lirimin e hormonit të lumturisë dopamine dhe bën personin të ndihet i lartë nganjëher si Mbret. Megjithatë, efekti i saktë i konsumit varet nga mjedisi, lloji i konsumit, gjendja e përsonit dhe përmbajtja e THC. Çdo dehje është e ndryshme dhe reagon në organizëm në forma të ndryshme patologjike.
Sa i dëmshëm është kanabisi?
Efekti i përbërësve në kanabis është i paparashikueshëm dhe shumë individual. Kushdo që pi duhan një nyje mund të ndihet euforik, i qetë, i lehtë dhe i relaksuar falë këtij efekti. Mund të ndodhë edhe frika dhe paniku, si dhe një perceptim i kufizuar i mjedisit. Të përziera, rrahje të shpejta të zemrës dhe marramendje mund të ndodhin gjithashtu pas goditjes në nyje – madje duke çuar në kolaps të qarkullimit të gjakut. Sidomos njerëzit që kanë pak ose aspak përvojë me kanabisin mund të kenë të përzier ose të vjella kur konsumohen. Kanabisi është një drogë ashtu si alkooli. Kushdo që konsumon rregullisht kanabis mund të bëhet i varur psikologjikisht dhe fizikisht. Tek fëmijët, adoleshentët dhe të rinjtë, truri formohet deri në moshën 25 vjeç dhe për këtë arsye është veçanërisht i prekshëm ndaj efekteve fizike, psikologjike dhe sociale të përdorimit të kanabisit. THC në veçanti mund të dëmton zhvillimin e trurit. Çfarë flet në favor të legalizimit? Para së gjithash, dështimi i qasjes së mëparshme për trajtimin e drogës. Pavarësisht ndalimit dhe ndjekjes penale, kanabisi është bërë gjithnjë e më popullor si një drogë rekreative në vitet e fundit. Edhe pse droga ishte ilegale ne gjermani është përdorur në masa të shumta. Sipas anketës epidemiologjike të varësisë 2021, 8.8 përqind e të gjithë të rriturve përdorën drogën nga moshës 18 dhe 64 vjeç, këta kanë përdorur një produkt të përbashkët ose një produkt tjetër kanabisi të paktën një herë në dymbëdhjetë muajt e fundit. Përqindja në mesin e të rinjve në moshë madhore ishte 25 për qind. Në vitin 2010 aplikimi i drogës ishte 12.7 për qind midis moshave 18 deri në 25 vjeç. Javën e kaluar politikanët pro legalizues morën mbështetje nga një grup ekspertësh dhe shoqatash të specializuara, të cilët u shprehën në favor të projektit në një letër të hapur drejtuar anëtarëve të Bundestagut. Nënshkruesit, duke përfshirë avokatë penalë dhe shkencëtarë socialë, iu referuan, ndër të tjera, përvojave nga vende të tjera. Ata do të sugjeronin se “legalizimi i pjesshëm i balancuar” nuk do të rezultojë në një rritje të konsumit, veçanërisht jo në grupet që duhet të mbrohen veçanërisht, si të rinjtë. Megjithatë, kriminalizimi aktual stigmatizon konsumatorët.
Çfarë flet kundër legalizimit?
Kritikët kanë frikë se ligji është i papërshtatshëm për arritjen e qëllimeve të tij të deklaruara – duke përfshirë tharjen e tregut të zi – dhe madje mund të shkaktojë dëme. Ligji është një “përbindësh rregullator që vështirë se do të jetë në gjendje të zbatohet në praktikë”, kjo shprehje rrjedh nga Juristet e lartë gjerman. Pra “Tregtia e vogël në parim do të legalizohet dhe tregtarët mund të mbajnë deri në 25 gramë.” Nuk është e mundur që policia të bëjë dallimin mes kanabisit të rritur ligjërisht dhe kanabisit të paligjshëm. Kjo nuk e frenon tregun e zi, por përkundrazi e promovon atë. Këtë e kanë argumentuar së fundmi edhe ministrat e brendshëm të republikave të ndryshme gjermane, të cilët kanë frikë se ligji do të çojë në rritje të krimit të organizuar. Megjithatë legalizimin e kanabisit mund ta konsideroj si një gabim të madh. “Partit politike të lëgalizimit jo vetëm që rrezikojnë shëndetin e miliona adoleshentëve dhe të rinjve, por gjykatat dhe autoritetet e larta të qeveris paralajmërojnë për një barrë të madhe administrative”, dhe në vend të kësaj besojm se parandalimi dhe ndjekja e vazhdueshme e tregtarëve janë të nevojshme. Unë mendoj se “Një ministër i shëndetësisë që legalizon barnat është krejtësisht i gabuar në punën e tij,”.
Shoqatat profesionale mjekësore kanë shprehur vazhdimisht shqetësimin e madh për pasojat e legalizimit të pjesshëm. Pediatrit dhe adoleshentët në veçanti kanë frikë nga efektet negative. Shoqata Gjermane për Psikiatrinë e Fëmijëve dhe Adoleshentëve, Psikosomatikës dhe Psikoterapisë, për shembull, paralajmëron për “një kërcënim për shëndetin mendor”.
A do të ketë kafene në Gjermani?
“Dyqanet e specializuara të licencuara” për shpërndarjen e kanabisit ishin dikur pjesë e pikave të para kyçe mbi temën e legalizimit që Ministri i Shëndetësisë Lauterbach prezantoi në vitin 2022, por planet origjinale të ministrit në këtë fushë u ngadalësuan në Evropë. Ligji, i cili do të miratohet këtë javë, nuk parashikon kafene. Pirja e jointit në makinë: çfarë vlen kur vozitni? Para së gjithash, asgjë nuk ndryshon nga e vjetra. Kushdo që konstatohet se ka lëndën aktive të kanabisit THC, edhe nëse është konsumuar ditë më parë, kryen një kundërvajtje administrative. Në praktikën gjyqësore është përcaktuar vlera e ulët prej 1 nanogram THC për mililitër gjak, mbi të cilën mund të vendosen gjoba, pikë dhe ndalim drejtimi. Duke ndjekur shembullin e pikës 0,5 promil për alkoolin, duhet të ketë edhe një kufi tolerance për THC. Një komision ekspertësh sugjeroi 3.5 nanogramë. Por së pari është radha e Bundestagut të miratojë një ligj për këtë, i cili ndoshta do të marrë pak kohë. Si përfundim, duke u bazuar ne orjetimin tim shëndetësor, përvojën mjekësore si dhe orjentimin fetar, konsumimi legal i drogës mund të shkaktoj dëmë joreparuese shëndetësore të cilat shpiejn në shumtën e rasteve në fatalitet. Konsumimi i sasisë së këtyre substancave, nuk mund të kontrollohet në asnjë mënyrë . Ne ende nuk jemi të vetëdijëshem se cilit?, cilës shoqëri ?, apo organizat? do ti shërben ky legalizim.