Zyrtarët iranianë sigurojnë se nuk tremben nga përgjigja izraelite.
Këtë javë, ish-ministri iranian i naftës Bijan Namda Zanganeh tha se ai “nuk ishte i shqetësuar” për përshkallëzimin e tensioneve, sipas agjencisë së lajmeve “Reuters”, pasi Tel Avivi ngriti kërcënimin e sulmeve ndaj instalimeve të naftës të Iranit, si hakmarrje për gjuajtjen e gati 200 raketave iraniane në Izrael të martën më 1 tetor.
Izraeli siguroi se ishte duke përgatitur një përgjigje masive, pasi vendi festoi të hënën përvjetorin e parë të sulmeve të 7 tetorit të kryera nga Hamasi, të cilat lanë gati 1 mijë e 200 të vdekur. Përtej deklaratave që duhen lexuar si pjesë e luftës psikologjike që luhet në sfond, Republika Islamike shfaqet e vëmendshme dhe e gatshme për të reaguar ndaj alarmit më të vogël.
Të dielën në mbrëmje, të gjitha fluturimet që niseshin dhe mbërrinin në aeroportet iraniane u anuluan midis orës 21:00 dhe 6 të mëngjesit të së hënës me orën lokale, njoftoi Agjencia iraniane e lajmeve, duke cituar një njoftim zyrtar.
Pra, çfarë hapash po ndërmerr Irani për t’u përgatitur për përgjigjen e pashmangshme izraelite?
Mbrojtja e instalimeve të naftës
Pas sulmit raketor iranian, thashethemet qarkulluan shpejt për mundësinë e sulmit të Izraelit ndaj objekteve të naftës, me Shtetet e Bashkuara që përjashtuan menjëherë mbështetjen e sulmeve në infrastrukturën bërthamore të vendit.
Ndër objektivat e përmendura është terminali më i madh iranian i naftës i vendosur në ishullin Kharg, me një kapacitet magazinimi prej 23 milionë fuçi naftë bruto, një pjesë e madhe e së cilës eksportohet në Kinë. Të dielën në mëngjes, ministri iranian i naftës, Mohsen Paknejad, zbarkoi në vendngjarje “për të kontrolluar sigurinë e platformave Pars Sud (kompleksi i gazit dhe naftës i vendosur në të njëjtin rajon dhe i ndarë me Katarin, shënimi i redaktorit)”, njoftoi agjencia zyrtare, IRNA.
Gjatë vizitës së tij, ministri u takua edhe me gjeneralin Mohammad Hossein Bargahi, komandant i rajonit të 4-të të Marinës së Gardës Revolucionare, përgjegjës për garantimin e sigurisë së zonës.
Në pritje të përgjigjes izraelite, Teherani mund të kishte gjetur gjithashtu një zgjidhje urgjente për ruajtjen e naftës, ndërsa hidrokarburet përbëjnë burimin kryesor të të ardhurave të tij. Më 29 shtator, zëdhënësi i Houthis, Nasreddine Amer, pohoi se sulmi izraelit në portin e Hodeidës, pas një lëshimi rakete drejt aeroportit të Tel-Avivit një ditë më parë, si hakmarrje për vrasjen e liderit të Hezbollahut libanez Hassan Nasrallah, kishte bëri vetëm dëme të kufizuara sepse grupi, duke pritur të sulmohej, kishte kulluar më parë naftën nga cisternat e synuara.
Rebelët jemenas u befasuan për herë të parë korrikun e kaluar kur Tel Avivi sulmoi instalimet e naftës në qytetin port që ata kontrollojnë, tanket ishin djegur për disa ditë. Fakti mbetet se Uashingtoni ende po përpiqet të shmangë një sulm ndaj rezervave të hidrokarbureve iraniane, të cilat do të kërcënonin të destabilizonin tregjet ndërkombëtare duke shkaktuar rritje të çmimeve të naftës së papërpunuar.
Nëse izraelitët do të përmbushnin kërkesat amerikane, ata mund të synonin vetëm objekte ushtarake. Në rrjetet sociale po qarkullojnë thashetheme në lidhje me një tërheqje të nxituar të anijeve ushtarake iraniane nga porti i Bandar Abbas. Një imazh satelitor që daton nga 4 tetori do të tregonte vërtet portin strategjik, i vendosur në ngushticën e Hormuzit – rruga e vetme e daljes për naftën iraniane – krejtësisht bosh. Një vëzhgim i cili megjithatë mund të shpjegohet me faktin se tre anije të marinës indiane mbërritën dy ditë më vonë në të njëjtin port si pjesë e një misioni stërvitor në Gjirin Arabik, ndoshta duke e detyruar marinën iraniane të lëvizte pavionet e veta.
Mbështetje nga Moska?
Megjithatë, gjasat janë të larta që mbrojtja iraniane të testohet ashpër nga përgjigja izraelite. Si i tillë, Teherani mund t’i kishte bërë thirrje aleatit të tij rus për të forcuar aftësitë e tij të mbrojtjes ajrore, ndërkohë që bashkëpunimi midis dy vendeve është forcuar që nga pushtimi rus i Ukrainës në shkurt 2022.
Në këtë kontekst, Moska ishte e angazhuar t’i siguronte aleatit të saj “luftëtar të avancuar avionët dhe teknologjia e mbrojtjes ajrore”, sipas një artikulli në Washington Post të botuar prillin e kaluar.
Në gusht, ndërsa Irani premtoi një përgjigje për t’u hakmarrë për vrasjen që i atribuohej Izraelit të liderit politik të Hamasit, Ismaïl Haniyé në Teheran, zyrtarët iranianë pohuan se dërgesat e sistemeve të mbrojtjes ajrore të prodhimit rus kishin filluar.
Tensionet e ripërtërirë midis Moskës dhe Tel Avivit në rajon gjithashtu mund ta kishin shtyrë Rusinë që t’i japë mbështetje Iranit në këtë sekuencë. Më 3 tetor, ushtria izraelite, e cila kërkon të parandalojë çdo dërgim të armëve në Liban nga Siria, thuhet se vendosi një depo armësh pranë qytetit të Latakisë, ndërsa disa media siriane pretendojnë se depoja e synuar ishte brenda bazës ajrore ruse Khmeimim.
Në këtë kontekst, a mund të lexojmë sulmet ruse të shpallura të dielën më 6 tetor nga agjencia zyrtare e shtypit RIA në “lokacionet militante” në Siri jo larg bazës amerikane të al-Tanf si një paralajmërim për Washingtonin për të shmangur shtyrjen e rajonit në një konflikt që mund të bëhet global?
“Koha (për mbështetjen e drejtpërdrejtë për Iranin) duket mjaft e ngushtë, duke pasur parasysh afërsinë e një përgjigjeje të mundshme izraelite, nga tani deri më 5 nëntor, data e zgjedhjeve presidenciale në Shtetet e Bashkuara, gjyqtarët Igor Delanoë, zëvendësdrejtor i Franko- Observatori Rus në Moskë.
Ajo që duket më e besueshme do të ishte mbështetja e qetë, për shembull transferimi i pajisjeve të tilla si raketat kundër sipërfaqes te përfaqësuesit iranianë – po mendoj veçanërisht për Houthi-t.
Në shtator, Reuters zbuloi se iranianët po shërbenin si ndërmjetës në negociatat për të furnizuar rebelët jemenas me raketa anti-anije P-800 Oniks. Për Kremlinin, miratimi i një pozicioni kritik ndaj Tel Avivit që nga 7 tetori 2023 është, megjithatë, i shoqëruar me dëshirën për të shmangur me çdo kusht një këputje që do të rrezikonte një dëmtim afatgjatë në marrëdhëniet dypalëshe.
“Në rastin e një konfrontimi të drejtpërdrejtë midis Izraelit dhe Iranit, qëndrimi i Moskës do të konsistojë në thirrjen për de-përshkallëzimin”, vazhdon Igor Delanow.
“Që nga shkurti i vitit 2022 dhe shpërthimi i konfliktit në Ukrainë, Tel Avivi gjithmonë ka refuzuar të dorëzojë armë në Kiev, përfshirë edhe nën presionin amerikan. Nëse rusët do t’i dërgonin pajisje ushtarake Iranit, mund të ndodhte që izraelitët nuk do të ndiheshin më të detyruar të mbanin këtë qëndrim të tërheqjes”. /Marrë L’Orient Le Jour, përshtatur për Albanian Post/